Όταν ανεβαίνει στη σκηνή, μεταλλάσσεται. Θυμώνει, οργίζεται, πονά. Γίνεται φωτιά. Εγκαταλείπει την Ελλάδα της Κρίσης κι επιστρέφει στα ορυχεία της Ιβηρικής, τότε που οι χτύποι της σκληρής δουλειάς των κυνηγημένων γέννησαν το Φλαμένκο.

Συνέντευξη στη Γεωργία Λινάρδου 

Συναντηθήκαμε ένα κοντομεσήμερο του Φεβρουαρίου στον Κεραμεικό. «Καλημέρα Μαρία!» της φώναζαν γείτονες, όσο πλησίαζε στο σημείο που είχαμε δώσει ραντεβού, στο Κεραμείο. Αέρινη, αισιόδοξη, γενναιόδωρη. 

Η Μαρία Καραβασίλη είναι Συριανή με καταγωγή από τη Σάμο. Εγκατέλειψε το νησί το 2003 για να κυνηγήσει το όνειρό της στην Αθήνα. Σπούδασε Εφαρμογή Ξένων Γλωσσών στη Διοίκηση και το Εμπόριο και για ένα φεγγάρι δούλεψε. Αλλά δεν ήταν αυτό το όνειρό της. Ήθελε να γίνει ηθοποιός.

«Ήθελα να γίνω ηθοποιός. Σαν παιδί είχα περάσει πολύ όμορφα σε παραστάσεις που συμμετείχα. Στο νήπιο είχα παίξει την υπηρέτρια! Όταν κάποια στιγμή η μητέρα μου με ρώτησε τι θέλω να γίνω της απάντησα: Μαμά μου θα πάω δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο και πανεπιστήμιο και μετά θα γίνω υπηρέτρια! Τόσο πολύ με επηρέασαν αυτές οι εμπειρίες». 

-Ξεκινάς, λοιπόν, στη δραματική σχολή. Το φλαμένκο πότε το συναντάς; 

«Στον Πειραϊκό Σύνδεσμο στον Πειραιά, εκεί ήταν το σπίτι μου. Είχα δώσει και στο Εθνικό Θέατρο, δεν πέρασα οπότε επέλεξα να πάω σε μια δραματική σχολή κοντά στο σπίτι για να αποφεύγω και τις μετακινήσεις. Ήταν τελικά πολύ καλή σχολή. (σ.σ., θέλω να ευχαριστήσω τρεις ανθρώπους, μεγάλο τεράστιο ευχαριστώ στον Κώστα Αθανασόπουλο, στην Ιλιάδα Λαμπρίδου και την Χριστίνα Θεοδωροπούλου. Είναι τρεις από τους εξαιρετικούς δασκάλους που ξεχώρισα ως καλλιτέχνες και ως ανθρώπους με Α κεφαλαίο). Τελειώνοντας τη Δραματική το 2012 αναζητώ στο Ίντερνετ μία Σχολή Φλαμέγκο στην Αθήνα και βρίσκω τη Σχολή Estrella. Έτσι, λοιπόν, ακολουθώ το άστρο μου! Estrella* σημαίνει άστρο και σήμερα συνεχίζω τις σπουδές μου στη σχολή Taconeo*». 

 -Το φλαμένκο έχει συγκλονιστική ιστορία... 

«Μία από τις θεωρίες που υπάρχουν λέει ότι το "ένκο" σημαίνει αυτό που έχει την ιδιότητα και το "φλαμ" σημαίνει φωτιά. Είναι μία από τις θεωρίες που προτιμώ να κρατώ γιατί είναι και η πιο καλλιτεχνική, η πιο ρομαντική. Το φλαμένκο ξεκινά από τα βάθη της Ανατολής. Κατά κύριο λόγο από νομάδες. Πόλεμος, διωγμοί. Περνάνε οι άνθρωποι από την Αίγυπτο και καταλήγουν στην Ιβηρική χερσόνησο - εξ ου gypsies - και όχι Egyptians. Ανεβαίνουν στην Ιβηρική, μπλέκονται με τους αυτόχθονες, δουλεύουν σκληρά, αντιμετωπίζουν μεγάλη φτώχεια. Δουλεύουν σε ορυχεία. Από τους χτύπους στα ορυχεία δημιουργείται ένας ρυθμός. Αναγνωρίζουν, κρατάνε τον ρυθμό και αρχίζουν να τραγουδάνε για να ξορκίσουν τον πόνο, την κούρασή τους, τη φτώχεια τους. Όλο αυτό έγινε ανάγκη για τέχνη και δημιουργήθηκε το φλαμένκο το οποίο είναι ακόμη "μωρό", μόλις διακοσίων ετών. Μέχρι τον 19ο αιώνα διαδίδονταν από στόμα σε στόμα. Φαντάσου πόση δύναμη έχει αυτή η τέχνη που από στόμα σε στόμα - κυρίως το τραγούδι - έχει ζήσει και εξελίσσεται μέχρι τώρα. Έχει πολλά πράγματα από πολλές θρησκείες. Τα χέρια είναι από το ινδικό kathak. Κάποιοι λένε ότι είναι το μεγαλύτερο είδος διαλογισμού διότι την ώρα που χορεύεις λειτουργούν και τα δύο ημισφαίρια του εγκεφάλου, ταυτόχρονα κάνεις άλλα στα χέρια, άλλα στα πόδια, άλλα στο κεφάλι. Είναι διαλογισμός γιατί μπαίνεις τόσο πολύ στη διαδικασία μέσα σου. Είναι πολύ έντονη η συγκέντρωση εκείνη τη στιγμή». 

-Έχει θυμό. 

Φώτο Κωνσταντίνος Οικονόμου

«Σίγουρα. Ο μεγάλος πόνος φέρνει και θυμό. Το έχει στις ρίζες του το φλαμένκο. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι χορεύουν για κάποιους που δεν είχαν ρίζες, που έψαχναν τις ρίζες τους και μέσα από αυτό ριζώσανε. Γι' αυτό η τέχνη αυτή είναι τόσο μεγάλη και έχει βραβευθεί από την Ουνέσκο ως Παγκόσμια Πολιτιστική κληρονομιά». 

-Παρεμβαίνει και πολιτικά

Φώτο Nikoletta Yiannouli/Παράσταση Μήδεια. Σκηνοθεσία Αυγουστίνος Ρεμούνδος

«Παρεμβαίνει και σχολιάζει πολιτικά μέσα από την τέχνη -δίχως να κάνει πολιτική - τα τεκταινόμενα, κοινωνικά και πολιτικά. Ζούμε σε μία περίοδο που χρειαζόμαστε από την τέχνη αυτό το σχόλιο». 

-Είμαστε ικανοί να το νιώσουμε ή απλά παραμένουμε θεατές με ό, τι... δήθεν ενδέχεται να συμπεριλαμβάνει μία τέτοια στάση; 

«Είμαστε ικανοί, αλλά ο καθένας χρειάζεται το χρόνο του. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπάρχει άνθρωπος στον πλανήτη που μένει θεατής και δεν θέλει να κάνει κάτι. Το θέμα είναι ότι σε πολλά πράγματα, υπάρχει φόβος και δυσλειτουργία. Απλά θέλουμε τον χρόνο μας, ο καθένας το δικό του, για να λειτουργήσουμε. Εντάξει, κάποιοι άνθρωποι λειτουργούν σπάζοντας πράγματα. Κι αυτοί, θεωρώ ότι κάποια στιγμή θα βρουν τη στιγμή τους και θα το δουν αλλιώς λειτουργώντας μέσα από κάτι άλλο, κάτι ειρηνικό, κάτι που θα ξεκινάει απ' το μικρόκοσμο κι όχι απ' το μακρόκοσμο». 

-Πώς ξορκίζεις το φόβο; 

«Ο φόβος δεν ξορκίζεται ποτέ. Είναι μέσα μας. Είναι ανάγκη για επιβίωση. Άρρηκτα συνδεδεμένος με την ανθρώπινη φύση. Από κει και πέρα η τέχνη, τα βιβλία, η ενημέρωση, η παρατήρηση και το να μην τρώμε αμάσητα τα όσα μας σερβίρουν είναι το μεγάλο ξόρκι. Μόνον έτσι διώχνεις πράγματα μακριά».

-Με την οικονομική κρίση πώς τα πας; 

«Εντάξει, όχι και τόσο καλά. Αλλά θεωρώ ότι είναι πολύ μεγάλο έναυσμα για να λειτουργήσουμε συλλογικά και για να δημιουργήσουμε. Η κρίση μας φέρνει πιο κοντά, μας κάνει να βάζουμε στην άκρη τις διαφορές μας και να μπορούμε να βλέπουμε πέρα απ' τα λεφτά. Όλοι θεωρούμε ότι τα χρήματα είναι το μέσο. Σ' ένα επίπεδο ισχύει αυτό. Όμως, δεν είναι το μόνο. Τώρα το βλέπω περισσότερο από ποτέ και κυρίως μέσα απ' το φλαμένκο. Η κρίση μας δίνει το έναυσμα να λειτουργήσουμε συλλογικά και να δουλέψουμε πράγματα παραπάνω που δεν θα τα δουλεύαμε γιατί τα θεωρούσαμε δεδομένα. Η κρίση σε φέρνει στο εδώ και στο τώρα. Είναι κάτι που μαθαίνουμε στο θέατρο και δεν κάνουμε στη ζωή μας. Να ζεις τη στιγμή και το τώρα. Να μην θεωρείς δεδομένα τα πράγματα. Το έχεις βιώσει κι εσύ αλλά κι εγώ. Κάποια περίοδο τα θεωρούσαμε όλα πολύ δεδομένα». 

-Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε το τραγούδι Δ(εν) Ε (ίμαι) Η(λίθια); 

«Γυρίζω από διακοπές από τη Σύρο - ευτυχώς έχω ακόμη την πολυτέλεια αφού εκεί είναι το σπίτι μου - και βλέπω πάκο τους λογαριασμούς: ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, ΔΕΗ... χαμός! Κι όπως πιάνω την ΔΕΗ παρατηρώ τα αρχικά και το σήμα του κεραυνού και ήταν σα να έπεσε κεραυνός πάνω μου εκείνη την ώρα. Λέω: Δεν Είμαι Ηλίθια! Έτσι γεννήθηκε η ιδέα για κάποια τραγούδια που θα έχουν τίτλους από λογαριασμούς πχ., ΕΝΦΙΑ (Ένα Φάλτσο Ίσως Αρέσει). Είναι μία δουλειά την οποία συνδύασα με την αγάπη μου για τη μουσική με ιδιαίτερη έμφαση στη μπλουζ. Συνδύασα χιουμοριστικά τον έρωτα και την πολιτική μέσα στην κρίση». σ.σ., αναμένεται η κυκλοφορία των τραγουδιών στο διαδίκτυο. 

-Μένεις downtown. Τι αισθήματα σου προκαλεί η ζωή εδώ; 

«Ανάμεικτα. Μεγάλωσα σε επαρχία, στη φύση, δεν είχα δει ποτέ άνθρωπο να τρώει από τα σκουπίδια, δεν είχα δει ποτέ άστεγο. Ερχόμενη στην Αθήνα και μένοντας στο κέντρο τα είδα όλα αυτά κι έπαθα πολιτισμικό σοκ. Δεν το περίμενα. Αυτά που συμβαίνουν τώρα μέσα στην κρίση, στην πόλη, στο κέντρο της, τα βλέπεις κατευθείαν. Είναι τεράστιο σοκ. Αυτά είναι που σε κουνάνε να θέλεις να κάνεις πράγματα ξεκινώντας από τον εαυτό σου. Απ' την άλλη, οι γωνιές της Αθήνας είναι μαγικές. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να μένει αλλού. Είναι γεμάτη κοιτίδες τέχνης, μαγαζάκια που παίζουν τζαζ μπλουζ, θέατρα. Εδώ ο Κεραμεικός είναι κατ' εξοχήν τέτοια περιοχή και γι' αυτό επέλεξα να μείνω εδώ». 

-Φοβάσαι για το αύριο της χώρας που αγαπάς και ζεις; 

«Δεν φοβάμαι, αλλά ανησυχώ πάρα πολύ για τους ανθρώπους που γεννιούνται τώρα, το τι θα αντιμετωπίσουν. Εμείς και οι προηγούμενες γενιές δεν θα προλάβουμε να δούμε τα χειρότερα που ενδεχομένως θα έρθουν. Με ανησυχεί, αλλά είμαι αισιόδοξη ότι θα γυρίσει. Βέβαια, ο νέος κόσμος χρειάζεται βήμα. Γεωργία, κάθε μέρα κυκλοφορώ στην Αθήνα, το ταλέντο που συναντώ είναι ασύλληπτο. Θεωρώ ότι αν προβάλλαμε περισσότερο το ταλέντο και τη διάθεση του κόσμου -παρά τις δυσοίωνες πολιτικές εξελίξεις στην τηλεόραση - τα πράγματα θα ήταν καλύτερα. Αν πάρει κάποιος μία κάμερα και τραβήξει το ταλέντο, την ελπίδα, το χαμόγελο ακόμη και από ανθρώπους που δεν τα 'χουν εύκολα, θεωρώ ότι θα αλλάξει και η ψυχολογία του Έλληνα». 

-Η ιστορία - ζωή, μας εκδικείται κι εμάς τους δημοσιογράφους. Λουκέτα, ανεργία... 

«Ακριβώς. Είναι καθρέφτης όλα αυτά. Είσαι αυτό που βλέπεις απέναντί σου. Δεν είναι άλλος, είσαι εσύ. Και γι' αυτό δεν ισχύει αυτό που λένε: δεν φταίω μόνον εγώ, μόνον εσύ, μόνον ο Τσίπρας ή οι άλλοι πολιτικοί. Είναι καθρέφτης». 

-Ο φασισμός όπως εξελίσσεται σε προβληματίζει;

«Με τρομάζει. Γενικότερα με προβληματίζει οτιδήποτε επιβάλλεται υποτιμώντας τη νοημοσύνη μου. Βρίσκει κάποιος ένα κενό, το εκμεταλλεύεται και σπέρνει το οτιδήποτε. Η υποτίμηση της νοημοσύνης, μου την σπάει, που νομίζει ο άλλος ότι είμαι ηλίθια. Ε, όχι Δεν Είμαι Ηλίθια! ΔΕΗ, λοιπόν ή και ΟΤΕ: Όλοι Τρελοί Είμαστε!» 

-Πρόσφατα, ο Άλλος Άνθρωπος -Κωνσταντίνος Πολυχρονόπουλος - κατήγγειλε δημόσια γιατρό που αρνήθηκε να εξετάσει ένα προσφυγόπουλο. Βέβαια, ο ρατσισμός δεν περιορίζεται στο προσφυγόπουλο. Είναι γενικότερος. Χτυπάει τον φτωχό, τον διαφορετικό, ένα παιδί στο σχολείο που δεν μπορεί να ανταγωνιστεί υλικά κάποια άλλα κτλ. Ο ρατσισμός υποκρύπτεται στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. 

«Θα σου απαντήσω: επέλεξα να χορεύω φλαμένκο που δημιουργήθηκε από κυνηγημένους ανθρώπους που βίωσαν διωγμό, πόλεμο, απελπισιά. Και μάλιστα, όλοι οι άνθρωποι αυτοί που λέγεται ότι δεν εξετάζουν προσφυγόπουλα και οι άλλοι που περιγράφεις, άνετα θα πήγαιναν να δουν μία παράσταση φλαμένκο! Αυτό απαντά. Είναι θέμα...» 

-Υποκρισίας; 

«...που υπάρχει άφθονη και δεν βγάζω τον εαυτό μου απ' έξω. Λίγο έως πολύ, όλοι κάποια στιγμή έχουμε υποκριθεί. 'Ήταν ένας απ' τους λόγους που επέλεξα να γίνω ηθοποιός. Διότι, δεν θέλω να υποκρίνομαι στη ζωή μου. Το έχω κάνει και δεν ήταν όμορφο». 

-Το μεγαλύτερο σου όνειρο; 

«Περιορίζομαι στο τώρα. Όνειρα έχω άπειρα. Να ζήσω στη Σεβίλλη και να κάνω φλαμένκο εκεί στην πηγή. Αλλά το τώρα είναι πιο σημαντικό. Και από την αρχή της κρίσης έχω εστιάσει σε αυτό». 

Αυτήν την περίοδο, η Μαρία Καραβασίλη συμμετέχει σ' ένα εκρηκτικό φωτογραφικό project του Vault το Seven，που αφορά στα Επτά Θανάσιμα Αμαρτήματα, με φωτογράφο τη Μαρινέζα Βαμβακάρη.  

 «Το επόμενο αμάρτημα είναι η Οργή!» 

-Οργίζεσαι; 

«Φυσικά! Υπάρχουν πολλά πράγματα που με φέρνουν σε κατάσταση οργής. Προσπαθώ, όμως, αυτό το συναίσθημα να το εξελίσσω δημιουργικά».

-Με τον έρωτα πώς τα πας;

«Όταν ερωτεύομαι παθιάζομαι. Και όπως όλα τα πάθη έτσι και ο έρωτας. Την ώρα που σε οδηγεί στα ουράνια, μπορεί να σε οδηγήσει και στην απόλυτη καταστροφή. Ο έρωτας είναι σχιζοφρένεια!»

*Ευχαριστώ την Φανή Δεμέστιχα, την Νατάσα Ντέκα, τον Σπύρο Καρβέλα, την Ηλέκτρα Χρυσάνθου και τον Γιάννη Παπαγιαννούλη που μοιράστηκαν και μοιράζονται απλόχερα μαζί μου τις γνώσεις και την αγάπη τους για το φλαμένκο.