...κανένας στο Παρίσι δεν ήθελε να πέσει η χούντα, διότι έτσι θα έχαναν το κυριότερο άλλοθι και θα τελείωνε η διδακτική και ευχάριστη παραμονή στη Γαλλία του μαυροκόκκινου Μάη!

Ένα μικρό απόσπασμα από ένα εξαιρετικό βιβλίο:

... εκείνα τα χρόνια στο Παρίσι διέμεναν πάμπολλοι Έλληνες, οι περισσότεροι των οποίων ήσαν κυνηγημένοι από τους στρατιωτικού που είχαν υφαρπάσει στην Αθήνα την πολιτική εξουσία. 

Κοντά στους παλαιούς ραφτάδες και τεχνίτες της ραπτικής (μόδιστρους και κυρίως παντελονάδες που είχαν εγκατασταθεί σταδιακά στη Γαλλία από τις αρχές του αιώνα μέχρι το 1960), είχε δημιουργηθεί μία μεγάλη παροικία τριάντα δύο χιλιάδων ατόμων. Διανοούμενοι, φοιτητές, ιδεολόγοι, καλλιτέχνες και πολιτικοί, επαναστάτες, απορημένοι και αηδιασμένοι από το «ρωμαίικο» γενικά, πλούσιοι και φτωχοί, μοντέρνα όντα, επιστήμονες, ηλικιωμένοι, ταλαίπωροι, χαφιέδες, τζετ σετ (μουσικών, σκηνοθετών, ηθοποιών και δημοσιογράφων, που συνωστίζονταν γύρω από τη Σιμόν Σινιορέ, τον Υβ Μοντάν και τον Ζακ Περέν), ακόμη και μαυροσκούφηδες ιππείς του Βελουχιώτη, έφερναν τις συνήθειες των Ρωμιών μέσα στα στενά δρομάκια γύρω από τον καθεδρικό ναό του Σαιν - Ζερμαίν - ντ Πρε.

Είναι αυτονόητο ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους ανθρώπους (ακόμη και όταν - εν σιωπή - θεωρούσαν τη χούντα σαν μια δικιά τους «ενδορωμαίικη» ιστορία, κάτι σαν θλιβερή και εγωιστική βεντέτα ανάμεσα σε σκοτεινές οικογένειες που δεν έπρεπε να διαδοθεί πέραν ενός ορισμένου κύκλου), ήσαν ορθόδοξοι χριστιανοί. Χριστιανοί δημοκρατικοί, βεβαίως, που περιφρονούσαν τη δικτατορία των στρατιωτικών ομοθρήσκων τους στην Αθήνα.

Η ετερόκλητη αυτή συνάθροιση των Ρωμιών στη Γαλλία, στο βαθμό που τους περισσότερους δεν τους ενδιέφερε το ούτως ή άλλως εξασφαλισμένο δικό τους επαγγελματικό μέλλον στη χώρα (η χούντα εθεωρείτο κάτι το εντελώς πρόσκαιρο, μια ανόητη εκδίκηση συμπλεγματικών αξιωματικών επαρχιακής καταγωγής που πίστευαν ότι είχαν αδικηθεί οικονομικά, στη νομή της εξουσίας, από τις «συμμορίες» των πολιτικών που συγκροτούν την «αστική» τάξη της «νέας» Ελλάδας), είχε χαρακτήρα αναμονής και πολιτιστικής ενημέρωσης.

Το ότι το δικτατορικό καθεστώς αποτελείτο, και αυτό, από συνηθισμένους χαρακτήρες ανθρώπων της ρωμιοσύνης έτοιμους να παραδώσουν την Κύπρο στους Τούρκους, δεν είχε ακόμη εμφανιστεί στον ορίζοντα. Φυσικά, εκείνη την ώρα (εκτός των φτωχών) κανένας στο Παρίσι δεν ήθελε να πέσει η χούντα, διότι έτσι θα έχαναν το κυριότερο άλλοθι και θα τελείωνε η διδακτική και ευχάριστη παραμονή στη Γαλλία του μαυροκόκκινου Μάη!. Ενισχύοντας αυτή τη διάθεση, ο Νίκος Πουλαντζάς είχε τακτοποιήσει ως μικροβοηθούς στο πανεπιστήμιο της Βενσέν έναν αριθμό πτυχιούχων της «Αριστεράς», που - πλουτίζοντας το βιογραφικό τους με καινούριες επιστημονικές περιπέτειες - περίμεναν την ώρα την καλή που θα «καταλάμβαναν» τις έδρες των πανεπιστημίων στην Ελλάδα, μετά την αναπόφευκτη πτώση του «μικρονοϊκού» στρεατιωτικού καθεστώτος. Άλλωστε, αυτός ήταν ο κύριος ρόλος του καλουμένου «Γραφείου Δυτικής Ευρώπης» στη γαλλική πρωτεύουσα.

Για την ώρα λοιπόν τα καφενεία της Λατινικής Συνοικίας, και κυρίως ο «Άγιος Κλαύδιος», ήταν κατάμεστα από τις εξημμένες και αγωνιακές μορφές των Ρωμιών που περιέφεραν τα βάσανα της πατρίδας του στους γκρίζους αισθητικούς δρόμους της πόλης με τα διάσημα ονόματα - Λούβρο, Βερσαλλίες, Πον Νεφ. Πον Μιραμπό, Βαστίλλη, Μπωζόν, Ρασπάιγ, Κεραμεικός, Μονπαρνάς, Μποτσαρίς, οδοί Ντυ Μπακ, Βοναπάρτη, Μαζαρίνου, Σηκουάνα κ.λπ. Ταλαιπωρημένοι άνθρωποι, που αιωρούνταν και χάνονταν σαν ανεξήγητοι πλανήτες πάνω από τους υγρούς κύκλους που σχημάτιζαν τα παβέ στα καταστρώματα των δρόμων.

Έτσι, εκτός από τους παλαιούς Μικρασιάτες εμπόρους χαλιών που συντηρούσαν τα μαγαζιά τους στην περιοχή της Μιρομενίλ, τους λιγοστούς εργάτες που σιγοφθείρονταν στα εργοστάσια της «Ρενώ», καθώς και τους μικροτεχνίτες της ραπτικής που δούλευαν στη λεωφόρο Μονταίν, στα ατελιέ του Κριστιάν Ντιόρ ή του Γκυ Λαρός, με τους οποίους άλλωστε δεν είχαμε μεγάλη επαφή, η Γαλλία ήταν στο παρελθόν ένας χώρος διαμονής κυρίως για ευκατάστατο φοιτητές «καλλιεργημένων» οικογενειών της ρωμιοσύνης, που σπούδαζαν «άχρηστες» επιστήμες: κοινωνιολογία, ιστορία, ανατολικές γλώσσες, γαλλική φιλολογία.

Το βέβαιο είναι ότι η χούντα των ορθοδόξων χριστιανών είχε εξαναγκάσει ανθρώπους από διαφορετικές κοινωνικές κατηγορίες να πάρουν τον δρόμο της εξορίας. Άτομα απ' όλο το φάσμα της πολιτικής και πνευματικής ζωής είχαν συγκεντρωθεί στην Ευρώπη. Οι κοινωνικές διακρίσεις είχαν εξαφανιστεί εκείνη την ώρα και οι τριάντα δύο χιλιάδες των «Ελλήνων» είχαν υιοθετήσει τις αρχές της Γαλλικής Επανάσταση, ζώντας σ' ένα κλίμα ελευθερίας, αδελφοσύνης και ισότητας! Άλλωστε, η κοινωνία των Ρωμιών, όντας κοινωνία παραπολιτική που τα μέλη της δεν έχουν ακόμη κερδίσει την ιδιότητα του «πολίτη», όταν χάνει τα πλεονεκτήματα της κρατικής, κοινωνικής και ατομικής διαφθοράς είναι ένα μηδέν. Πράγμα που είχε συμβεί στο Παρίσι. Χώρια του ότι οι Ευρωπαίοι αγνοούν τη λέξη Ρωμιός!

σ.σ., αυτά και άλλα εξαιρετικά ενδιαφέροντα μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο «Οι τέσσερις Έλληνες. Κ. Καστοριάδης - Κ. Παπαϊωάννου - Κ. Αξελός - Ι. Ξενάκης» του Λάκη Αποστολόπουλου - Εκδόσεις Κάκτος.