Το σκάνδαλο Novartis θα ξεχαστεί.. Η κουλτούρα της διαφθοράς είναι ισχυρή.Όπως και τα deals...

Γράφει η Γεωργία Λινάρδου 

Με υποθέσεις χρηματισμού γιατρών και στελεχών της Υγείας από φαρμακοβιομηχανίες έχω ασχοληθεί πολύ στο παρελθόν με αποκορύφωμα μία πρόσφατη έρευνά μου για την οποία αν και στελέχη του υπουργείου Υγείας έχουν αρκετά στοιχεία ώστε να κινήσουν την διαλεύκανση της, την κρατούν στα συρτάρια μπας και τους φύγει... 

Το ισχυρό δικομματικό κράτος των χρόνων που ακολούθησαν τη Μεταπολίτευση, επέτρεψε την γιγάντωση της διαφθοράς στο χώρο της Υγείας η οποία συνεχίζεται -δυστυχώς - μέχρι και σήμερα. 

Στελέχη της κυβέρνησης που γνωρίζουν πολύ καλά πρόσωπα και πράγματα, που είχαν σημαντικές υπουργικές θέσεις και σε παλαιότερες κυβερνήσεις, επιμένουν να κρατούν το στόμα τους κλειστό. Διόλου τυχαία.

Μια σιωπή εγκληματική σε βάρος της κοινωνίας και της χώρας. 

Δυστυχώς, τα όσα περιέγραφε σε μελέτη του εν μέσω οικονομικής κρίσης (2011) ο Ιωάννης Στ. Παπαδόπουλος, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ισχύουν και σήμερα. Εύστοχα παρατηρεί στη μελέτη του: «Ιατρική διαφθορά: συνέπειες για την ποιότητα των προσφερόμενων ιατρικών υπηρεσιών» η οποία ανάθεμα κι αν αποτέλεσε εγχειρίδιο για σοβαρούς πολιτικούς πως: 

«Η συζήτηση για τη διαφθορά στον ιατρικό τομέα περιορίζεται συνήθως στις συνέπειες της οικονομικής επιβάρυνσης των ταμείων υγείας και του κράτους χωρίς να επισημαίνεται η μεγάλη βλάβη που αυτή επιφέρει στην ποιότητα των προσφερομένων ιατρικών υπηρεσιών και επομένως στην υγεία του πληθυσμού». 

Αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην γνωστή περίπτωση της θαλιδομίδης (μόνον στην Γερμανία γεννήθηκαν 2.000 παιδιά με πολύ σοβαρές παραμορφώσεις άκρων), όπου η εταιρεία επί μήνες δεν απέσυρε το φάρμακο, χωρίς ακόμα (50 χρόνια μετά) να έχει αποζημιώσει τις ποθούσες οικογένειες. 

Ο καθηγητής θυμίζει και την περίπτωση της ηρωίνης: Κυκλοφόρησε από την παραγωγό εταιρεία το 1898, ως αντικατάσταση της μορφίνης και υποστήριζε ότι η ουσία δεν προκαλεί εθισμό! Η ηρωίνη, τότε, πωλούνταν από τα φαρμακεία ως αντιβηχικό. Πέρασαν 25 χρόνια μέχρι η ουσία να απαγορευθεί, αφήνοντας πίσω της μια μεγάλη στρατιά εξαρτώμενων, ως βάση εκμετάλλευσης για το μετέπειτα (παράνομο) εμπόριο. Ο Illich (1975) στο περίφημο βιβλίο του Die Enteignung der Gesundheit αναφέρει δύο ομάδες εξαρτώμενων («ναρκομανών»): αυτή η οποία βρίσκει τις ουσίες στο παράνομο εμπόριο και αυτή στην οποία τα εξαρτησιογόνα φάρμακα τα συνταγογραφεί ο γιατρός. 

Ειδικά για τα φάρμακα επισημαίνει «τη μη αξιόπιστη καταγραφή των ανεπιθύμητων ενεργειών τους στη χώρα μας, τη μη εμπεριστατωμένη συνταγογράφησή τους αλλά και τον αποπροσανατολισμό των ιατρών. Με παραδείγματα τη διαχείριση της γρίπης των χοίρων, τα αντικαρκινικά φάρμακα αλλά και ορισμένες καθυστερημένες ανακλήσεις σκευασμάτων επισημαίνονται γενικότερα προβλήματα συναλλαγής αλλά και αδιαφορίας στον τομέα της φαρμακευτικής αγωγής του πληθυσμού. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι η ιατρική διαφθορά δεν οδηγεί μόνο σε οικονομική επιβάρυνση των ταμείων, αλλά μειώνει αποφασιστικά και την ποιότητα της προσφερόμενης ιατρικής με συνέπειες για την υγεία του πληθυσμού αλλά και επιπλέον οικονομική επιβάρυνση». 

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα... 

Σε όλες τις χώρες της ΕΕ., υπάρχει έντονη διαφθορά στον τομέα της Υγείας, απλά εμείς συνηθίζουμε να κάνουμε την διαφορά! 

Η «ακτινογραφία» της διαφθοράς 

Χρήματα από φαρμακευτικές εταιρείες - πρόκειται για το συνηθέστερο και πιο διαδεδομένο είδος διαφθοράς. Η λήψη των χρημάτων συναρτάται από την ποιότητα (και την τιμή) των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Ανάλογα με τη συμφωνία, τα ποσοστά μπορούν να αντικατασταθούν ή και να συμπληρωθούν από ταξίδια, ηλεκτρονικές συσκευές, κινητά τηλέφωνα κτλ. 

Ποσοστά από διαγωνιστικά κέντρα - αυτά χορηγούνται σχεδόν από όλα τα διαγνωστικά κέντρα, ανάλογα με τον τζίρο των εξετάσεων για τις οποίες παραπέμπει ο γιατρός αλλά και από μεμονωμένα ιατρεία-εργαστήρια βιοπαθολόγων (μικροβιολόγων) και βιοχημικών ή ακτινολόγων. Ορισμένα εργαστήρια χρησιμοποιούν υπαλλήλους οι οποίοι κλείνουν (προφορική)συμφωνία με γιατρούς, ενώ άλλα αποστέλλουν τα ποσοστά αυτομάτως, άνευ προηγηθείσας συμφωνίας. Ακραία περίπτωση: η (κατόπιν συνεννοήσεως γιατρού - εργαστηρίου) μη διενέργεια όλων των εξετάσεων και η αποστολή φανταστικών τιμών (άκρως επικίνδυνο για τον ασθενή αλλά και για τον θεράποντα γιατρό), με χρέωσή τους βέβαια στον ασφαλιστικό οργανισμό. 

Ποσοστά μεταξύ γιατρών - δυστυχώς και αυτά είναι πολύ διαδεδομένα: από χειρούργους προς γιατρούς οι οποίοι παραπέμπουν ασθενείς και από ακτινολόγους ή βιοπαθολόγους για τον ίδιο λόγο. Ποτέ δεν μπόρεσα να αποδεχθώ και να καταλάβω πώς αυτοί οι γιατροί αισθάνονται όταν συναντώνται σε συνέδρια και εκδηλώσεις. 

Ποσοστά από ιδιωτικές κλινικές προς γιατρούς -ως αμοιβή για την παραπομπή ασθενών. Μερικές κλινικές μάλιστα δίνουν και μέρισμα ανάλογα με τις ημέρες παραμονής του ασθενούς. Έχει διαπιστωθεί -όχι σπάνια, αλλά δεν είναι δυνατόν να μετρηθεί η συχνότητα - ότι «ασθενείς» δηλώνονται ως θεραπευόμενοι σε ιδιωτικές κλινικές, χωρίς να ανευρίσκονται εκεί (πλασματική «θεραπεία»), ενώ το ταμείο τους πληρώνει την παραμονή και, ασφαλώς, και διάφορες ιατρικές πράξεις και υλικά. Την είσοδο αυτών των «ασθενών» την καθορίζουν και πιστοποιούν γιατροί. Αυτό το οποίο δεν έχει διαπιστωθεί είναι, εάν και ο «ασθενής» συμμετέχει στα κέρδη. Πάντως αδυνατώ να πιστέψω ότι και οι ελεγκτές - γιατροί των ταμείων είναι αναμεμιγμένοι σε τέτοιες υποθέσεις. 

Φαρμακευτικές εταιρείες αμείβουν, με σοβαρά ποσά, γιατρούς οι οποίοι σε διαλέξεις τους και σε συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας αναφέρουν ονόματα ιδιοσκευασμάτων (φαρμακευτική ουσία με το εμπορικό της όνομα) της εταιρείας. Είναι γνωστό ότι φαρμακευτικές εταιρείες και εταιρείες ιατρικών υλικών (π.χ τεχνητών αρθρώσεων-αρθροπλαστικών) διοργανώνουν τέτοιες ομιλίες ή στρογγυλά τραπέζια ή λειτουργούν ως χορηγοί σε συνέδρια επιστημονικών εταιρειών, με θέματα σχετιζόμενα με τα προϊόντα τους. 

Επειδή οι χρηματικά υποστηριζόμενες ομιλίες έχουν σημαντικό έλλειμμα αξιοπιστίας και επειδή είναι δυνατόν να παραπλανήσουν άλλους γιατρούς ως προς την ποιότητα των προϊόντων, ο ιατρικός σύλλογος των ΗΠΑ έχει εκδώσει έναν δεκάλογο οδηγιών με τις οποίες ο ακροατής γιατρός μπορεί να καταλάβει εάν ο ομιλητής βρίσκεται στην υπηρεσία εταιρειών. Για τον ίδιο λόγο μεγάλα επιστημονικά περιοδικά απαιτούν από επιστήμονες, οι οποίοι αποστέλλουν μελέτες προς δημοσίευση, υπεύθυνη δήλωση στην οποία πιστοποιούν εάν και ποιο είδος σχέσης έχουν με φαρμακευτικές ή άλλες εταιρείες ιατρικών υλικών». 

Έτσι για την ιστορία: 

Στην εποχή της... παχιάς αγελάδας για την χώρα μας, δηλαδή την περίοδο 1995-2003, η κατανάλωση, σε ποσότητα, στην Ελλάδα αυξήθηκε για: 

-τα αντικαταθλιπτικά κατά 414% 

-φάρμακα καρδιαγγειακού συστήματος κατά 135% 

-ογκολογικά φάρμακα κατά 194% 

-φάρμακα του μυοσκελετικού συστήματος κατά 97% 

-φάρμακα του αναπνευστικού συστήματος κατά 105% (στοιχεία ΙΦΕΤ 2005) 

Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Παπαδόπουλος, οι αυξήσεις αυτές δεν μπορούν να αιτιολογηθούν ιατρικά. Ο πληθυσμός παρέμεινε ο ίδιος (αριθμητικά και ποιοτικά) και η συχνότητα παθήσεων δεν είχε αυξηθεί.