Ο Τσαρούχης, θέλοντας να καταδείξει την ευρύτητα του πνεύματός του, εξακόντισε την φράση: Αγαπώ την Κάλας και την Σωτηρία Μπέλλου...








Η φράση δεν είναι ιδιαιτέρως πρωτότυπη, αφού σχεδόν όλοι οι νεοέλληνες αγαπούσαν και αγαπούν - μεταξύ άλλων - και την Κάλλας και την Μπέλλου.

Όμως, η αγάπη των νεοελλήνων είναι, συχνά, αποπνικτική. 

Γι' αυτό, οι μυθολογίες γύρω από τις δύο τραγουδίστριες είναι διανθισμένες με βάρβαρα κουτσομπολιά.

Ειδικότερα, η Μαρία Κάλλας ετιμήθη από το Ελληνικό Κράτος με μίαν άτιμη μεταθανάτια τελετή. 


Εννοώ την θλιβερή ιστορία με την τέφρα της Κάλας.

Δεν νομίζω πως η Κάλλας έτρεφε νοσταλγικά αισθήματα για την πατρίδα της. Η Κάλλας γύρισε όλο τον κόσμο, αποφεύγοντας επιμελώς την Ψωροκώσταινα. Κι όταν αυτή η πανέξυπνη γυναίκα διέκοψε αιφνιδίως την καριέρα της, αποφάσισε να εγκατασταθεί στο Παρίσι (κι όχι στην Αθήνα!), όπου, άλλωστε, μετέφερε και τις καταθέσεις της.

Η Κάλλας πέθανε στο Παρίσι, Η σορός της (παρά τις επιταγές της Ορθόδοξης Εκκλησίας) αποτεφρώθηκε στο κρεματόριο του Πέρ-Λασέζ. Ως γνωστόν, αυτό το κρεματόριο βρίσκεται στη μέση ενός απέραντου υπόγειου-υπέργειου columparium με χιλιάδες τετράγωνες φωλίτσες για τις τεφροδόχες. Σε μία τέτοια φωλίτσα τοποθέτησαν και την τεφροδόχο (une) της Κάλας. Η φωλίτσα αυτή έκλεινε με ένα μεταλλικό πορτάκι, όπου πάνω του έβλεπες διάτρητα τα αρχικά της διάσημης αοιδού. Μάλιστα, η διεύθυνση του Πέρ - Λασέζ έβαλε μπρος στην φωλίτσα της Κάλας ένα μεγάλο τρίποδο (φερ-φορζέ) για να κρεμάνε τα στεφάνια τους οι θαυμαστές. Ποτέ μου δεν είδα πάνω στο τρίποδο ένα στεφάνι κάποιας ελληνικής αρχής, π.χ. της Ελληνικής Κοινότητας του Παρισιού. Το σημερινό τρίποδο, που υπάρχει απέναντι στην φωλίτσα της Κάλας, είναι άλλο. Και αφορά κάποια θύματα πολέμου.

Φανταζόμουνα πως η Κάλλας είχε βρει τη γαλήνη της. 



Όμως, ένα ωραίο πρωί, κάποιος νεοέλλην υπουργός σκέφτηκε να οργανώσει μια μεταθανάτια τελετή. Φυσικά, αυτό το κάθαρμα επιθυμούσε να δει τη μάπα του στην Τηλεόραση. Έτσι, ζήτησε και έλαβε την τεφροδόχο της Κάλλας. Επακολούθησε το σκόρπισμα της τέφρας στον Σαρωνικό, οπότε λόγω ανέμου η τέφρα πασπάλισε τους επισήμους που με αηδία έφτυναν (όλα αυτά κάτω από τις κάμερες της Τηλεόρασης). 



Έκτοτε η φωλίτσα της Κάλλας παρέμενε άδεια και το σιδερένιο πορτάκι ορθάνοιχτο. Όμως, δυσκολεύτηκα να την βρω, γιατί εσχάτως η διεύθυνση το νεκροταφείου πέταξε το σιδερένιο πορτάκι, που το αντικατέστησε με μιά τετράγωνη μαρμαρένια πλακίτσα (χρώματος ροζ), κολλημένη οριστικά με γύψο. Πάνω στην πλακίτσα είδα τα αρχικά MC ήτοι Maria Callas.

Από την περιπέτεια της τεφροδόχου της Κάλλας ανακύπτουν δύο ερωτήματα: πρώτον, ποιος οργάνωσε αυτή την ασεβέστατη τελετή και δεύτερον, γιατί οι γάλλοι έδωσαν την τεφροδόχο; Η απαίτηση των νεοελλήνων να λάβουν την τεφροδόχο της Κάλας απορρέει από μία παλιά διεθνή παράδοση, σύμφωνα με την οποία εκάστη γενέτειρα απαιτεί τα οστά των ενδόξων τέκνων της.

'Ετσι, η Φλωρεντία ζήτησε τα οστά του Δάντη, αλλά η Πίζα απάντησε σαρκαστικά: αφού δεν τον θέλατε ζωντανό, γιατί τώρα ζητάτε τα λείψανά του; Αναλόγως, η Πάργα βούτηξε τα σεπτά κοκαλάκια του Δυσσέα Ανδρίτσου από το Α' νεκροταφείο Αθηνών. Αλλά, οι νεοέλληνες πήγαν και παραπέρα: απαίτησαν την τέφρα του Δημήτρη Μητρόπουλου και την παράχωσαν κάτω από έναν οβελίσκο. 

Κι όλα αυτά εν ονόματι του δήθεν σεβασμού για τα λείψανα των ανθρώπων. Ωστόσο, μου έτυχε να ιδώ μια μαούνα να κωλώνει στην πίσω μεριά του νεκροταφείου του Πόρου για να φορτώσει τα κόκαλα του εκεί οστεοφυλακίου, με προορισμό κάπoιο εργοστάσιο λιπασμάτων.

Η προαναφερθείσα διεθνής παράδοση δεν ισχύει για όλα τα κράτη. Οι ιταλοί ζήτησαν (και παρέλαβαν) τα οστά του Ροσίνι από το Πέρ - Λασέζ, αλλά οι άγγλοι δεν πείραξαν τους τάφους των ποιητών τους που είναι θαμμένοι στην Ρώμη, όπως οι ρώσοι δεν έθιξαν το μνήμα του Γκλίνκα που βρίσκεται στο Βερολίνο. Θα προσθέσω εδώ και μια σχετική πληροφορία: από το 1997 υφίσταται στο Παρίσι μια Place Maria Callas. Ελπίζω πως, οι νεοέλληνες δεν θα απαιτήσουν εις το μέλλον τα οστά όσων συγγραφέων μας, ή καλλιτεχνών, έζησαν στο Παρίσι, αγάπησαν το Παρίσι, πέθαναν στο Παρίσι».

Ηλίας Πετρόπουλος

Παρίσι 30-10-2001. Δημοσιεύθηκε στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 4-2-2001.