Ο κρητικός λυράρης οφείλει το όνομά του στον παππού του, που έπιανε τους Τούρκους σαν τα ψάρια. 

Γράφει η Αιμιλία Πανταζή

Ο Αντώνης Ξυλούρης (Ψαραντώνης) γεννήθηκε το 1942 στα Ανώγεια Μυλοποτάμου Ρεθύμνου Έμαθε να παίζει τις πρώτες νότες δίπλα στον αδελφό του Νίκο Ξυλούρη. Έπαιζε σε γάμους και πανηγύρια στα χωριά της Κρήτης από 13 χρονών. 

«Νότες δεν έμαθα, ούτε μαθαίνω, γιατί η μουσική δεν μαθαίνεται. Ο καλλιτέχνης γεννιέται. Δεν γράφεται το συναίσθημα του καλλιτέχνη στο χαρτί να το διαβάσει ο άλλος να το μάθει, όπως λέμε η λεβεντιά δεν πουλιέται ούτε αγοράζεται. Και πόση έχει ο καθένας…» 

Αυτοσχεδιάζει με ευκολία και η έμφυτη δύναμη της ψυχής του λες και βροντάει μες στη φωνή του. Οι δοξαριές του άλλοτε ψιθυρίζουν σαν τον άνεμο κι άλλες φορές τινάζουν τους ήχους ως τις ψηλοκορφές των κρητικών βουνών όπως οι εμπνεύσεις του… 

«Τα πρώτα μου ακούσματα ήταν η φύση, ο αέρας, τα ζώα που φωνάζουν…όλα είναι μουσική, τραγουδάν ωραία. Η μουσική είναι ένα άπειρο.» 

Κάθε φορά που παίζει μουσική, λέει πως είναι διαφορετικό το παίξιμό του. 

«Αλλιώς το στολίζεις την μια, αλλιώς το κεντάς την άλλη, αλλιώς το παίζεις μια και πάει στον ουρανό, μια και πάει στα βάθη της γης.» 

Το 1964 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο 45 στροφών. Το ιδιαίτερο προσωπικό ύφος του τον έκανε να ξεχωρίσει. Από τους πρώτους που τον ανακαλύπτουν, είναι ο Μάνος Χατζιδάκις. Θεσπίζει ειδικό βραβείο για «μια ισχυρή και ιδιότυπη μουσική προσωπικότητα που παίζει λύρα και ονομάζεται Ψαραντώνης», και τον βραβεύει ως τον «Πρώτο Λυράρη της Ελλάδας», στον Μουσικό Αύγουστο που διοργανώνει το 1979 στα Ανώγεια. 

Η λύρα του εκτίθεται σήμερα στο «The World's first Global Musical Instrument Museum» στο Φοίνιξ της Αριζόνα των ΗΠΑ, όπου και προβάλλεται video με τον Ψαραντώνη να παίζει λύρα. 

Οι μύθοι της παράδοσης της πατρίδας του ζουν στους ήχους της ξεχωριστής χροιάς του. Πιστός χρόνια τώρα σε αυτούς κάνει αυτό που «πρέπει»...

«Να μπαίνεις μέσα στην μουσική και να ταξιδεύεις.»

Πηγές:

psarantonis.gr

ΕΤ