«Μαμά για μένα σημαίνει ζωή. Είναι ένα ιδιαίτερο "είδος" ανθρώπου που πρέπει να το προστατεύουμε και να το αγαπάμε. Μέσα της μεγαλώνει κάτι του οποίου η καρδιά χτυπά από την τρίτη εβδομάδα». 

Κάπως έτσι περιγράφει τη μητρότητα η μαία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, Ευαγγελία Μότσκα, που μόλις επέστρεψε από την αποστολή της στην εμπόλεμη Συρία. 

«Μου κράταγε το χέρι και ένιωσα πολύ όμορφα που απαλύναμε τον πόνο της. Αισθάνθηκα ότι με εμπιστευόταν απόλυτα, το ένιωθα στα μάτια της. Αφέθηκε στα χέρια μου. »

Πριν από τη Συρία είχαν προηγηθεί η Υεμένη και το Νότιο Σουδάν. Έχοντας πλέον συμπληρώσει περισσότερους από 27 μήνες στα πεδία των αποστολών των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, έχει βοηθήσει να έρθουν στον κόσμο εκατοντάδες παιδιά, τα περισσότερα εκ των οποίων γεννήθηκαν κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Πιθανόν οι δυσκολίες αυτές να είναι εκείνες που κάνουν τις μητέρες να έρχονται πιο κοντά σε όσους τους βοηθούν. «Έχω ένα ιδιαίτερο δέσιμο με τις μαμάδες, βιώνω τη μητρότητα μέσω αυτών των γυναικών», αναφέρει η Ευαγγελία επιβεβαιώνοντας την αμοιβαιότητα.

Η ίδια έχει αντιμετωπίσει πολλά δύσκολα περιστατικά με μητέρες που έφθασαν κοντά στο θάνατο στην προσπάθειά τους να φέρουν στον κόσμο μια νέα ζωή. Γυναίκες με αιμορραγία, εκλαμψία, ελονοσία σε βαριά μορφή, HIV, σύφιλη, γυναίκες που κατάφεραν να φέρουν στον κόσμο υγιέστατα μωρά.

«Στην Υεμένη ο ρόλος τους είναι πολύ υποβιβασμένος. Πρέπει να προσπαθήσεις πάρα πολύ για να σε εμπιστευτούν. Οι γυναίκες στα προγράμματά μας δε άφηναν να τις ακουμπήσω ούτε καν εγώ που ήμουν γυναίκα. Ακόμα και κατά τη διάρκεια του τοκετού, δεν έβγαζαν τη μπούργκα. Βγάζαμε το μωρό κάτω από τη μπούργκα», θυμάται από την πρώτη της αποστολή με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα. 

Το πάρτυ που μεταφέρθηκε στο μαιευτήριο 

Την πιο έντονη ανάμνηση την έχει από το Γιάμπιο στο Νότιο Σουδάν όπου έζησε έναν τοκετό που δε θα ξεχάσει ποτέ. 

«Στο Γιάμπιο ήμουν 24 ώρες το 24ωρο on call (σε επιφυλακή) μήπως συμβεί κάποιο έκτακτο περιστατικό. Μία Κυριακή κάναμε ένα πάρτυ για να αποχαιρετήσουμε έναν συνάδελφο που τελείωνε την αποστολή του. Διασκεδάζαμε κάτω από τα δέντρα μάνγκο όταν ήρθε ο φύλακας και μου είπε: "Υπάρχει μία έγκυος γυναίκα στην είσοδο". Ήταν μία ετοιμόγεννη που είχε περπατήσει πάνω από 40 χιλιόμετρα αναζητώντας κάποιον να τη βοηθήσει να γεννήσει και επειδή είδε το σήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πύλη, σταμάτησε εκεί. Την εξέτασα κάτω από ένα δέντρο για να καταλάβω σε τι στάδιο βρίσκεται και διαπίστωσα ότι ήταν έτοιμη να γεννήσει. Τη μεταφέραμε με το αυτοκίνητο των MSF στο μαιευτήριο στις 3 τα ξημερώματα και γεννήσαμε φυσιολογικά. Μου κράταγε το χέρι και ένιωσα πολύ όμορφα που απαλύναμε τον πόνο της. Αισθάνθηκα ότι με εμπιστευόταν απόλυτα, το ένιωθα στα μάτια της. Αφέθηκε στα χέρια μου. 

Γέννησε δίδυμα, δύο υγιέστατα αγοράκια. Μόλις τελείωσε ο τοκετός δεν ένιωθα καμία κούραση. Ήταν τόσο έντονο το συναίσθημα του πρώτου αγγίγματος, τόση η αγάπη που έπαιρνα που με γέμιζε. Πιστεύω ότι αυτή η μαμά θα με θυμάται και είναι ωραίο να σε θυμούνται σαν ένα άνθρωπο που μπόρεσε να ανταπεξέλθει στην ανάγκη και έδωσε αυτό που έπρεπε να δώσει χωρίς καμία ανταμοιβή. Έτσι θα 'πρεπε να ήταν ο κόσμος κανονικά. 

Μετά τη γέννα στηρίξαμε πολύ τη μητέρα των διδύμων γιατί το μητρικό γάλα δεν επαρκούσε και για τα δύο της παιδιά. Αυτή τη γέννηση των διδύμων τη γιορτάσαμε. Ήταν ένα από τα περιστατικά που μας έδωσαν πολύ δύναμη. Το αποχαιρετιστήριο πάρτυ του συναδέλφου μεταφέρθηκε κυριολεκτικά στο μαιευτήριο». 

Όταν η ζωή νικά το θάνατο 

«Στη Συρία είδαμε μαμά να γεννάει και να φεύγει από το μαιευτήριο μέσα σε 20 λεπτά αφότου γέννησε επειδή φοβόταν μήπως οι εγκαταστάσεις υγείας γίνουν στόχος βομβαρδισμών. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν τις μέλλουσες μητέρες σε ένα κέντρο υγείας στο Χαλέπι που βρίσκεται 3 χλμ. από την γραμμή του πυρός. Υπήρχαν μητέρες που ήταν βαριά περιστατικά και τις παρακαλούσαμε να μείνουνε για να τις παρακολουθήσουμε αλλά φοβόνταν πάρα πολύ και έφευγαν από το μαιευτήριο», υπογραμμίζει η Ευαγγελία Μότσκα. 

«Υπήρξε γυναίκα που γέννησε στο σπίτι με τη βοήθεια της οικογένειάς της και έμεινε δύο μέρες με τον πλακούντα μέσα της γιατί φοβόταν να βγει έξω. Δεν ήθελε να μετακινηθεί προς το νοσοκομείο από τον φόβο των πυροβολισμών. Όταν έφθασε στο κέντρο υγείας είχε τόσο χαμηλό αιματοκρίτη που χρειάστηκε να της κάνουμε μετάγγιση αίματος τέσσερις φορές για να μπορέσει να κρατηθεί στη ζωή». 

Το συγκινητικό στη Συρία είναι ότι οι γυναίκες εν μέσω πολέμου εξακολουθούν να γεννούν παιδιά.

Τα στατιστικά των τοκετών δεν πέφτουν. «Το μαιευτήριο είναι το πιο σημαντικό κομμάτι του νοσοκομείου γιατί εκεί αναπληρώνονται αυτοί που χάνονται στον πόλεμο. Οι γυναίκες, σε καιρό πολέμου, εξακολουθούν να φέρνουν παιδιά στον κόσμο γιατί δίνουν χαρά στην οικογένεια, αναπληρώνουν αυτούς που έχουν φύγει από τη ζωή. Από την στιγμή που είναι καθημερινά τόσο κοντά στο θάνατο, θέλουν να νιώσουν τη ζωή», επισημαίνει εντυπωσιασμένη η μαία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

«Δε θα ξεχάσω ποτέ μου τη δύναμη των γυναικών στο Ν. Σουδάν, τα μάτια των γυναικών στην Υεμένη και τον φόβο των γυναικών στη Συρία», αναφέρει χαρακτηριστικά η Ευαγγελία Μότσκα συνοψίζοντας την εμπειρία της από τα προγράμματα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.

Αναδημοσίευση: msf.gr