Μου αρέσει όταν οι άνθρωποι μιλούν παρορμητικά και γράφουν το ίδιο. Δείχνουν πως δεν πουλούν εξυπνάδα, παρά μόνον εμπειρία. Γνωριμία με την Σταματίνα Μάρκου.

Συνέντευξη στον Λευτέρη Λάντζα 

Ετοιμαζόταν για ένα ακόμη ταξίδι όταν μιλήσαμε. Βιαζόταν. Της έστειλα ένα κατεβατό ερωτήσεις. 

Μου απάντησε με έναν χείμαρρο. Το βρήκα εξαιρετικό! 

Η Σταματίνα Μάρκου είναι δημοσιογράφος. Ίσως η μόνη δημοσιογράφος που έχει ταυτίσει τη ζωή της με την Κίνα. Οχι διότι εδώ και δέκα χρόνια εργάζεται για το Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο, αλλά γιατί ουδέποτε ξεχνά πως η δουλειά του δημοσιογράφου είναι ένα διαρκές και συναρπαστικό ταξίδι μακριά από τις «κακοτράχαλες λίστες των ΜΜΕ» που κατά καιρούς βγαίνουν στη δημοσιότητα και σπιλώνουν το επάγγελμα ή ενισχύουν το παλιό (μα τόσο διαχρονικό) σύνθημα «αλήτες, ρουφιάνοι, δημοσιογράφοι». 

Η Σταματίνα Μάρκου γνωρίζει πολύ καλά πως όπως το κάθε ταξίδι απαιτεί σεβασμό -αλλιώς δε βγαίνεις ζωντανός- έτσι κι αυτό της Δημοσιογραφίας. 

-Οι Κινέζοι αγαπούν την Ελλάδα, οι Έλληνες αγαπούν (και γιατί) την Κίνα; 

«Οι Κινέζοι αγαπούν την Ελλάδα και διδάσκονται την ελληνική μυθολογία από τις πρώτες τάξεις του σχολείου. Οι Έλληνες σέβονται τον κινεζικό πολιτισμό και το ταξίδι στην Κίνα. Για τουριστικούς λόγους είναι ένα ταξίδι όνειρο ζωής για πολλούς Έλληνες. Ωστόσο, σήμερα οι Έλληνες ταξιδεύουν στην Κίνα για επαγγελματικούς σκοπούς. 14.000 ταξίδεψαν στην Κίνα το 2014». 

-Αθήνα-Πεκίνο, Πεκίνο-Αθήνα: πόσες φορές (το μήνα); 

«Αθήνα- Πεκίνο, μόλις δύο φορές. Αθήνα με άλλες πόλεις της Κίνας και πολλές ενδομεταφορές, περισσότερες από 20 τα τελευταία δύο χρόνια. Για να κάνεις δουλειά, ψάχνεις. Τώρα ετοιμάζομαι για ένα ταξίδι στα σύνορα με Ρωσία σε μία περιοχή αναπτυσσόμενη. Τα ταξίδια μου δεν έχουν καθόλου να κάνουν με επίσημα ταξίδια. Επικοινωνώ διαρκώς με την Κίνα και όπου βρω περιθώριο συνεργασιών και αφού ελέγξω τη φερεγγυότητα αυτών με τους οποίους συνομιλώ, πηγαίνω. Κάνω τη δική μου έρευνα αγοράς και αποκτώ ιδίαν αντίληψη. Και γνωρίζω και πολύ καλούς ανθρώπους, απλούς και μικρότερες κινεζικές εταιρείες από τους κολοσσούς που επισκέπτονται κατά καιρούς την Ελλάδα. Φιλόξενους, που την περίοδο του δημοψηφίσματος και τώρα, μου στέλνουν και κανένα μήνυμα: "Τι κάνεις;". Η καλύτερή μου φίλη, μου έστειλε μήνυμα πως έχουν με τον άντρα της κάτι οικονομίες και ήθελαν να μας τις στείλουν και με κάλεσε να πάω να εργαστώ σε ένα ευρωπαϊκό εστιατόριο που άνοιξε στη γειτονιά της και ψάχνουν "λευκή" αγγλόφωνη για την υποδοχή! Δεν δίνω πουθενά λογαριασμό, δεν ζητώ από κανέναν καμία βοήθεια ή υποστήριξη. Πολλές φορές μου τηλεφωνούν στο κινητό και νομίζουν ότι είμαι στην Αθήνα. Και μπορεί να είμαι σ' ένα χωριό της Κίνας. Πλην του πολύ στενού οικογενειακού μου κύκλου, κανείς δεν ξέρει. Είναι ένας μοναχικός δρόμος.Είμαι δέκα χρόνια στο Ελληνοκινεζικό Επιμελητήριο ως εξωτερικός συνεργάτης. Από την περίοδο που έκαναν πλάκα στα ΜΜΕ για την κινεζικής ποιότητας φέτα που... εκρήγνυται!» 

-Ποια είναι η άποψη των Κινέζων για την ελληνική οικονομική κρίση; 

«Οι Κινέζοι παρακολουθούν με ενδιαφέρον τα ΜΜΕ κι ενώ μας λένε ότι θα προτιμούσαν η Ελλάδα να παραμείνει στην Ε.Ε., τονίζουν -σε ιδιωτικές μας συζητήσεις- ότι ίσως να είναι καλύτερα για εμάς να είμαστε έξω από το ευρώ. Αναγνωρίζουν δε στις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας/δημόσιου τομέα και αντίστοιχες της κινεζικής. Ο απλός λαός, οι Κινέζοι, μας αγαπούν, έτσι κι αλλιώς, πάντως. Είμαστε κάτι εξωτικό για εκείνους. Και είμαστε πολύ κοντά στο mentality, που έχουν. Μα πώς θα γίνει συνεργασία, άμα δεν γνωρίζονται οι λαοί; Μην κοιτάτε όσους το πωλούν ως υπηρεσία: Απλότητα! Και λίγα λόγια! Είναι μία αγορά η κινεζική, που όλος ο πλανήτης προσεγγίζει ή επιθυμεί!». 

 -Ποια είναι η Σταματίνα Μάρκου; Πώς θα αυτοπροσδιόριζες τον εαυτό σου; 

«Δεν ξέρω γιατί με ρωτάς και μου ζητάς να αυτοπροσδιοριστώ. Είμαι μία δημοσιογράφος που έχει κάνει πολύ ρεπορτάζ στο δρόμο, για 17 χρόνια, εκ των οποίων τα 12 στο "Καρφί", που μίλαγα με εκατοντάδες πολίτες κάθε χρόνο αλλά, που συγχρόνως και στον ιδιωτικό τομέα έκανα επικοινωνία, Γραφείο Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων. Πάντα μου άρεσε και το ήθελα και για μένα. Η Οριάνα Φαλάτσι ήταν το πρότυπό μου. Πάντα ήμουν εξωτερικός συνεργάτης. Δεν ήθελα ποτέ αφεντικά, μόνο συνεργάτες. Δεν θα είμαι ποτέ αφεντικό σε κανέναν, μόνο συνεργάτης». 

 -Για ποιον λόγο θα αποφάσιζες να εγκατασταθείς μόνιμα στο Πεκίνο (αν); 

«Ναι, θέλω με τον άντρα μου να φύγουμε. Δεν ξέρω πότε. Εγώ, όπου κι αν πάω στην Κίνα, δεν χάνομαι ποτέ. Μου αρέσει. Και της αρέσω. Και τα πάω πολύ καλά με τους ανθρώπους και αυτοί μαζί μου. Μου ταιριάζει, βρε αδελφέ, λαϊκός άνθρωπος από τον Πειραιά είμαι και τα προϊόντα που έχω ξεκινήσει δεν με νοιάζει εάν θα πάνε στο κυριλάτο σούπερ μάρκετ της Σαγκάη. Και σε ένα χωριό να τα τοποθετήσω, καλύπτω ούτε το μισό του! Μεγάλη μου σκασίλα για τους κυριλέδες και τους δήθεν, που πωλούν υπηρεσίες ή δικαιολογούν τον παχυλό μισθό τους ως δημόσιοι υπάλληλοι και μάλιστα, όντας μακριά από την μητέρα Πατρίδα και τον όποιο έλεγχο. Μου ταιριάζουν πολλές περιοχές της Κίνας, έχουν ασφάλεια κι εξωστρεφείς ανθρώπους. Ναι, κάναμε πολύ καλό deal, έχουμε κάθε καλό λόγο να εγκατασταθούμε. Γιατί όχι;;; » 

-Πόσες ώρες δουλεύεις την ημέρα; 

«Εργάζομαι δώδεκα ώρες ημερησίως και Σαββατοκύριακα και γιορτές. Στην Κίνα σέβονται τον εργαζόμενο. Μην ακούτε μ...ίες. Τρία γεύματα τη μέρα στον εργαζόμενο.. Εδώ, στον μισθωτό μισή ώρα διάλειμμα. Και οι μητέρες του δημοσίου τομέα, είναι "πριγκίπισσες" ενώ του ιδιωτικού "τελειωμένες"». 

-Από που κατάγεσαι; 

«Το χωριό μου είναι η Νεάπολη και τα Κουλέντια Λακωνίας, Δήμος Μονεμβασίας... Μετά τις πυρκαγιές κανόνισα ένας κινεζικός Δήμος να επισκεφθεί τα μέρη μου κατά Σεπτέμβριο/Οκτώβριο και να ξεκινήσει συνεργασία με τον Δήμο για να ανοίξει και ως τουριστικός προορισμός για τους Κινέζους. Αρχαία, σπήλαια, πιάτο η θάλασσα... , απέναντι τα Κύθηρα και η Ελαφόνησος είναι μία κούκλα! Αυτό μπορούσα να κάνω για τον τόπο μου... Μακάρι να πάει καλά». 

-Ξέρεις Κινέζικα; 

«Τα κινεζικά δεν τα πολυμιλώ, αλλά τα καταλαβαίνω. Επτά χρόνια θέλει κάποιος για να πάρει το αντίστοιχο Proficiency των Αγγλικών. Ξέρουν να πωλούν τη γλώσσα τους. Ωστόσο με καλά αγγλικά και με τη διεθνή γλώσσα της επικοινωνίας και του χαμόγελου, κάνει κανείς δουλειές με επιμονή και υπομονή. Έχω κάνει και κάνω δουλειές, από εξαγωγές προϊόντων μέχρι πώληση ακινήτων. Συν η συμβουλευτική για βήμα προς βήμα επίτευξη του επιχειρηματικού στόχου...» 

-Επόμενοι στόχοι; 

«Ετοιμάζω το νέο μου site, εκ της θέσεώς μου μαθαίνω και ενημερώνω για τις εξελίξεις, με καλή επικοινωνία επηρεάζω κάποιες από τις εξελίξεις και προσδοκώ να κάνω καλά τη δουλειά μου και να κάνω φίλους σοβαρούς και νορμάλ ανθρώπους γιατί αδελφέ μου, υπάρχει μεγάλο κόμπλεξ και πολλή παράνοια στο πώς λειτουργεί εδώ ο δημόσιος τομέας και ειδικά, με την εξωστρέφεια. Ξέρετε είμαστε φοβεροί! Εσείς, εάν δεν φέρετε αποτελέσματα θα απολυθείτε, όπως κι εγώ! Οι ελληνικές εξαγωγές στην Κίνα μειώθηκαν κατά 34% και από δικαιολογίες χιλιάδες! Με τόσα "σούρτα φέρτα" και η δουλειά δεν πάει καλά. Κι όμως, αυτούς που συνετέλεσαν στην αποτυχία, τους έχουν ακόμα σε θέσεις/κλειδιά και τους ακούν και τους καμαρώνουν ως ειδικούς. Τρελά πράγματα! Ναι, είναι καρμική η σχέση μας με την Κίνα. Σε πείσμα των καιρών και των στρεβλώσεων εδώ, κάναμε πολύ καλή συμφωνία κι έχουμε κάθε λόγο να εγκατασταθούμε πλέον μόνιμα. Αναφορικά με τα όνειρά μου σε σχέση με τη δημοσιογραφία; Αυτό ήθελα και αυτό μπορούσα. Δεν είχα ποτέ όνειρο το γυαλί. Ήθελα να είμαι παρούσα στην επικαιρότητα, στις εξελίξεις. Κάθε μέρα κάνω κι ένα βήμα προόδου. Έχω μια ζωή μπροστά μου για να ταξιδέψω, να φάω κι άλλες σφαλιάρες, να κάνω κι άλλα deals, να μου τη φέρουν αλλά και να τους τη φέρω!»