Οδυσσέας Τσαγκαράκης, Τουρλωτή Κρήτης, 15 Οκτωβρίου 1936... ... 

Γράφει η Αιμιλία Πανταζή

Ζωή που οι πλούσιοι, μεστοί καρποί της προήλθαν μετά από κόπο, αγώνα και στερήσεις. Αυτή ήταν η ζωή του Ομότιμου καθηγητή του τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης Οδυσσέα Τσαγκαράκη. 

Από μικρός βοηθούσε τον πατέρα του στα χωράφια και στο κρεοπωλείο. Χρόνια δύσκολα: Κατοχή, Εμφύλιος. Άλλοτε με ένα πεταμένο τενεκεδάκι μάζευε το λάδι που έσταζε από τα ελαιουργεία και με τα χρήματα που κέρδιζε αγόραζε στον μπακάλη «καρμέλες», κι άλλες φορές μάζευε παιδιά, κατέβαιναν κρυφά στη θάλασσα, μπαίναν σε ξένα περιβόλια, κάναν παιδικές ζαβολιές. Εκείνος κατέστρωνε τα σχέδια και τα παιδιά τον ακολουθούσαν. Και κείνος, ακολουθούσε ως άλλος Οδυσσέας το ταξίδι της ζωής. Σειρήνες πολλές. 

Τέλειωσε το εξατάξιο γυμνάσιο Σητείας. Άριστος μαθητής. Τις δυο τελευταίες τάξεις μάλιστα ήταν επιμελητής. Οι γονείς του, Μιχάλης και Ειρήνη, του έστελναν αγαθά μόνο σε είδος – αυτό μπορούσαν. Έπρεπε να εργαστεί. Όταν τέλειωσε το Γυμνάσιο δούλεψα στο Αλτσί (εξόρυξη γύψου και φόρτωση σε βάρκες που μετέφεραν το φορτίο στο καράβι). Ξυπνούσε τρεις το πρωί και περπατούσε 2 ώρες για να φτάσει στο εργοτάξιο και άλλες δυο το βράδυ για να επιστρέψει στο σπίτι του. 

Αργότερα πήγε να μείνει με τον αδερφό του σε ένα καμαράκι στην Αθήνα. Η ανεργία τον οδήγησε το 1960, οικονομικό μετανάστη στη Γερμανία. Δούλεψε για ένα χρόνο σε εργοστάσιο καλίου στο Αννόβερο. Τη γερμανική γλώσσα την έμαθε μόνος. Πάντα μαζί του είχε ένα λεξικό. 

Ήθελε να σπουδάσει. Ζήτησε να του αλλάξουν βάρδια. Να δουλεύει τη νύχτα και να φοιτεί στο πανεπιστήμιο τη μέρα. Αυτοδίδακτος και στη γνώση των αγγλικών για τις ανάγκες της έρευνάς του. 

Όλα τα χρόνια των σπουδών του -κλασική φιλολογία και αρχαία ιστορία- διακοπές δεν πήγε ποτέ, ούτε καν σινεμά, αφού έπρεπε να καλύψει μόνος του πολλή διδακτική ύλη και κενά. Αμείωτη η θέληση και η εργατικότητά του. Στόχος ζωής, που φαινόταν ακατόρθωτος, να πάρει ένα διδακτορικό. Κι έτσι, παράλληλα με τις προπτυχιακές σπουδές του άρχισε και διατριβή. Το 1966 το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Μονάχου έγινε πραγματικότητα. Ακόμη ένας καρπός μετά από κόπο και προσωπικό αγώνα. 

Εν συνεχεία εργάστηκε σε Ευρώπη και Αμερική. Έστειλε τα χαρτιά του για το Πανεπιστήμιο της Νέας Γης (Newfoundland) του Καναδά. Του ζήτησαν να πάει για συνέντευξη. Τους απάντησε πως δεν μπορούσε – δεν είχε τα χρήματα του εισιτηρίου. Ήρθαν και τον πήραν εκείνοι. Η διακριτή σταδιοδρομία του είχε ξεκινήσει. 

Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1982 με μια λιμουζίνα: «Ήθελα, παιδιά μου, να κάνω κι εγώ τη φιγούρα μου», είχε πει πολύ αργότερα σε φίλους και συναδέλφους. Στο διάστημα αυτό, έκανε οικογένεια με την Αγγέλα. Απόκτησε μαζί της δυο παιδιά. Εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Ρέθυμνο και ανέλαβε θέση στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Δημιούργησε με άξιους συνεργάτες, όπως πολλοί παραδέχονται, το καλύτερο φιλολογικό Τμήμα της Ελλάδας. 

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Οδυσσέας Τσαγκαράκης. πέθανε αιφνίδια στα 79 του χρόνια. Κολυμπούσε στο Άδελε του Ρεθύμνου, αρχές Αυγούστου 2015. 

Εκφώνησε στον επικήδειό του μεταξύ άλλων η Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, κυρία Αγγέλα Καστρινάκη: «Αν και φαινόσουν σοβαρός και αυστηρός, κάποτε και άτεγκτος, ήσουν γλυκός πάντα και προσηνής με όσους αγαπούσες. Με το διακριτικό σου γέλιο και τον ενθουσιασμό στα μάτια. Με το καπελάκι σου κι ένα πρόσωπο που έμενε πάντα ροδαλό. 

Οδυσσέα, συνάδελφέ μας, έφτιαξες πολλά πράγματα στη ζωή σου, βιβλία και παιδιά και εγγόνια. Η ζωή σου υπήρξε πλούσια. Πλούσια θα είναι και η μνήμη που θα αφήσεις. Εμείς, οι μικροί σου συνάδελφοι της φιλολογίας, θα θυμόμαστε πάντα το παράδειγμά σου και θα σε μνημονεύουμε.» 

Και η μνήμη, ζωή δεν είναι;

σ.σ.: Βιογραφικά στοιχεία πάρθηκαν και από τη συνέντευξη που είχε δώσει ο Οδυσσέας Τσαγκαράκης για τη διμηνιαία σχολική εφημερίδα του Γυμνασίου Τουρλωτής, «Η παρέα μας» - Αριθμός φύλλου 44 (Απρίλιος 2013).