Μια μεγάλη συντροφιά ανθρώπων, την ώρα που όλα φαίνονταν πως κατέρρεαν στην πληγωμένη Ελλάδα, είχαν πάρει το δρόμο για την Ελατού…













Γράφει η Αιμιλία Πανταζή
Φωτογραφίες: Μαρία Πανταζή


Σαν άλλος Οδυσσέας, ο καθένας από τους οδοιπόρους είχε βάλει στις αποσκευές του τα πολύτιμα και ξεχωριστά του. Είχε ξεκινήσει για την πολυπόθητη Ιθάκη.

Μια Ιθάκη διαφορετική. Μια Ιθάκη ανάμεσα σε έλατα και καρυδιές, σε βουνοκορφές και χαμόγελα, σε ανθρώπινα ξωτικά που νοιάζονταν διακριτικά γι’ άλλα ξωτικά.

Μέχρι οι ανάσες να ελαφρώσουν και τα μάτια να κλείσουν κάτω από τις στάλες της νυχτερινής βροχής, το βλέμμα του Οδυσσέα κοιτούσε μακριά στις βουνοκορφές, αφού πλάι του τα σκοτεινά περιγράμματα των συντρόφων του άφηναν μια νοτισμένη θολή άχνα.

«Ακόμη και συ Οδυσσέα, φοβάσαι. Το ταξίδι για την Ιθάκη γνωρίζεις πως έμελλε άγριες συναντήσεις: Σκύλλα και Χάρυβδη, Συμπληγάδες, Σειρήνες, σκυλιά που γαβγίζουν πίσω από το συρματόπλεγμα… Όταν δεν μπορείς να διακρίνεις δίπλα σου, ώθησε το βλέμμα στα μακρινά, ήρεμα ύψη των τριών βουνών. Στο χώμα ξάπλωσε και κοίταξε τον ουρανό. Ψιχάλες και άστρα ενώνονται για σένα, ταλαιπωρημένε Οδυσσέα», ακούστηκε η φωνή απ’ το νησί της Κίρκης. Κι ο Οδυσσέας στην Ελατού χρειαζόταν να διασχίσει πορεία στο σκοτάδι. Να αφήσει πίσω του προστατευτικές ομπρέλες και τεχνητά φώτα. Μόνος και Μαζί. Να ακολουθήσει τις πατημασιές των σκιών των συντρόφων του για να επιβιώσει, να σταθεί. Νύχτα να αγναντέψει τα όρη και τα όνειρα.

Ο φοβισμένος Οδυσσέας, ναι, αυτός ο κάποτε γενναίος, θα επέλεγε: Να παραμείνει στο σκοτάδι ή να συναντήσει το ξημέρωμα; Και το ξημέρωμα φάνηκε στην Ελατού! Ανάμεσα σε κορμούς γλυπτών ενός φαραγγιού, εκεί, όπου ο ένας Οδυσσέας πίσω απ’ τον άλλον έτεινε χέρι βοηθείας, έφτιαχνε πατήματα γερά στις πέτρες για τον επόμενο, μοίραζε σταφίδες και καρπούς, χαμογελούσε, ενθάρρυνε τους δύσπιστους που νόμιζαν πως δεν θα τα καταφέρουν στο σκαρφάλωμα, όσους τελικά βρήκαν τον τρόπο να προσφέρουν κλαδάκι θυμαριού.


Ο τελικός προορισμός της πορείας στο φαράγγι ήταν η συνάντηση με τη ροή του ποταμού. Όμως οι μπόρες του χειμώνα είχαν αποφασίσει να κλείσουν την οδό στον Οδυσσέα. Το ποτάμι δεν θα το ‘βλεπε. Έπρεπε να επιστρέψει κουρασμένος και άπραγος.



«Μα τα ποτάμια, μάτια μου, ρέουν όπου κι οι ψυχές», ακούστηκε η μελωδία από τη λύρα της Χρυσής. Κι ο Οδυσσέας, σαν άλλος Ορφέας, νότες άφησε: «Κι αν δεν μπόρεσα να ανταμώσω τη κοίτη του, άλλη θα συναντήσω. Μοναδική κι απλή. Όπως όσα διαλέγουμε να δούμε.» 


Έβγαλε τα παπούτσια του κάθε Οδυσσέας, οι πατούσες μπήκαν στο παγωμένο νερό άλλου ρυακιού, τα χέρια ενώθηκαν δημιουργώντας μιαν ανθρώπινη αλυσίδα. Λίγα λεπτά έτσι, και όλοι οι οδοιπόροι αναβαπτίστηκαν στην ειρήνη της συντροφικότητας. Όπως τότε, στο εκκλησάκι…

Ταπεινή η καμπάνα του, λιτή η εικονογράφησή του. Στα λιγοστά του καθίσματα ξαπόστασαν οι ψυχές των οδοιπόρων. Ποιήθηκε προσευχή. Κι ο Οδυσσέας εκτός από πολυμήχανος παρουσιάστηκε ξανά και πολυπρόσωπος. Όλοι ένας Οδυσσέας που προσευχόταν με/για την ειρήνη. 

Το βράδυ του Σαββάτου ο Θανάσης με τη Γιώτα στήσαν το καράβι στο χωριό των τεχνών. Η χρονομηχανή, οι ναύτες και οι μαυραγορίτες σε περιπέτειες και δοκιμασίες πρωτόγνωρες και ευφάνταστες. Τρανταχτά γέλια αναμίχτηκαν με τις φωνές των σειρήνων το βράδυ εκείνο στην αυλή του πανδοχείου του κυριου Πολύκαρπου.

Λίγες ώρες ύπνου και το πρωί τα βλέμματά μας δέθηκαν με μυστικές κλωστές. Ο χορός του Οδυσσέα με τη Σειρήνα του σε αέναη περιστροφή στο δρώμενο της Βάνιας και της Μίνας. Περάσαμε μιαν ανάσα από τον βούρκο, μιαν ανάσα από τα αγκάθια της αγριοφράουλας. Προσπεράσαμε. Αναζητήσαμε ως άλλοι τυφλοί μάντεις τον έναν, τον σιωπηλό. Ρίμες απλώσαμε στο ξέφωτο και με ορμή τρέξαμε. Κάτω απ’ τις βελανιδιές αποχαιρετιστήκαμε δημιουργώντας έναν κύκλο και μια θύμηση για την αιωνιότητα. Κάπου εκεί και η Σειρήνα του Καλοκαιριού να δείχνει στα ξωτικά τον τρόπο να Ανασταίνεται η Ζωή.

Αγάπη 
Φιλία 
Όραμα 
Αλήθεια 
Δικαιοσύνη 
Αρμονία 
Αλληλεγγύη 
Καλοσύνη 
Ελευθερία 
Αυθεντικότητα 
Διάκριση 
Γενναιοδωρία 
Ευτυχία… … 

Τα καρτελάκια τα δαντελωτά, στολισμένα με οσμές φλοιών και λουλουδιών μπήκαν στις νέες αποσκευές, και την ώρα που όλα έμοιαζαν πως κατέρρεαν στην πληγωμένη Ελλάδα, επέστρεψαν οι οδοιπόροι με τους μικρούς καρπούς τους… για να αντέξουν στα δύσκολα.

Οι μύθοι λένε, πως τούτα τα καρτελάκια είχαν τη γεύση των νεογέννητων φραουλων της Ελατού, του ορεινού χωριού της Ναυπακτίας, που πάνω από δεκαπέντε χρόνια τώρα, χειμώνες και καλοκαίρια, καλωσορίζει τον κάθε Οδυσσέα της Ελλάδας. Εμπνευστής και καθοδηγητής του ταξιδιού, ο Εμψυχωτής και Δάσκαλος του Θεατρικού Εργαστηρίου Παύσις, Σίμος Παπαδόπουλος, ο οποίος αφήνει για λίγες μέρες τα έδρανα του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης που διδάσκει Θεατρολογία και με διακριτικότητα, ευγένεια, και δοτικότητα επινοεί αναζωπυρώσεις του έρωτα για τη ζωή!

«Στην αγαπητική αυτή πορεία, ο εμψυχωτής κινείται με βαθιά "ομιλούσα" σιωπή και εθελούσια αδυναμία στην περιπέτεια του διαλόγου, αίροντας κάθε δυσπιστία. Πορεύεται την ασκητική της διαλεκτικής της αγάπης, έτοιμος να θυσιάσει κτητικές στάσεις και πρακτικές, κινούμενος με εμπιστοσύνη προς κάθε τι, αντιμετωπίζοντας ως αναχωρητής με αυτοσυγκράτηση κάθε δυσκολία. Έτσι, ο δάσκαλος-εμψυχωτής πρέπει να διακατέχεται από βαθιά ανάγκη επικοινωνίας και γνωριμίας με τον Άλλον...», γράφει στο βιβλίο του, «Παιδαγωγική του Θεάτρου», ο Σίμος Παπαδόπουλος.


Μα, τι σημαίνει για τον κάθε Οδυσσέα η Ελατού;

«Η Ελατού είναι για μένα η υπέρβαση προσωπικών ορίων. Η επιβεβαίωση ότι μπορώ να φτάσω εκεί που νόμιζα ότι δεν μπορώ. Τέλος, το σωσίβιο που με προστατεύει από στιγμές δυσκολίας, γιατί ξέρω ότι θα τα καταφέρω. Aποτελεί την καλύτερη συνθήκη για την ανάδειξη της δυναμικής της ομάδας.» 
Μίνα Ιωαννίδου

«Στην Ελατού πήγα για πρώτη φορά το Φεβρουάριο, διστακτικά και με επιφυλάξεις. Επιστρέφοντας, είχα χάσει τις επιφυλάξεις, και είχα κερδίσει ανθρώπους, ένα κομμάτι του εαυτού μου που συνήθως μου κρύβεται, αλλά και ένα νέο τόπο, που εκτός από την προφανή ομορφιά που τον χαρακτηρίζει, θα σημαίνει πλέον για μένα πολύ περισσότερα.» 
Νίκος

«Ακούς τη λέξη, Ελατού, και μαγευτικά τοπία γεννιούνται στ' απόκρυφα της καρδιάς σου. Εικόνες ζωντανεύουν μπροστά στα μάτια σου. Προσπαθείς με νου, καρδιά και ψυχή να πλάσεις κάτι από αυτό που περιμένεις να συναντήσεις. Εικόνες από ένα κόσμο που αγαπάς και που δεν έχεις ζήσει, δεν έχεις ταξιδέψει. Όνειρο, μαγεία, ελευθερία... Μα στον πηγαιμό σαν βγεις για την Ελατού της Ορεινής Ναυπακτίας, εκεί ψηλά στα 1.700 μ., τίποτα απ' όσα ονειρεύτηκες δεν υπάρχει να σε περιμένει. Γιατί την Ελατού τη γεννάς εσύ μαζί με όλους τους ανθρώπους που σε συντροφεύουν στο ταξίδι σου! Η Ελατού είναι οι άνθρωποί της! Αγάπη, συντροφικότητα, εγκαρδιότητα, εγγύτητα, εμπιστοσύνη, το φτάσιμο εκεί που δε μπορείς, ενθάρρυνση, αγνότητα, αλήθεια, μεγαλείο... Όλες οι αξίες της ζωής γεννημένες μέσα στο σώμα της δικής μας Ελατού! Αυτή είναι η Ελατού μου.» 
Γογώνη Παναγιώτα

«Παγώνει ο χρόνος και τον γεύεσαι. Όπως λίγες, ελάχιστες ίσως φορές κατά τη διάρκεια του βιαστικού μας τούτου "ταξιδιού". Ξεκινά μια τελετουργία βαθειά. Ήσυχη. Συν-κινητική. Βλέπεις εκεί. Ακούς τους άλλους. Τους νιώθεις. Τους ρουφάς μέσα σου. Και χωρίς να το καταλάβεις, ξεκινάς ξανά Ν’ ΑΝΑΠΝΕΕΙΣ!! Ν’ ανασαίνεις ζωή. Να βουτάς, μέσα από την ανάσα σου στο ΕΙΝΑΙ ΣΟΥ. Να θυμάσαι. Να κατανοείς. Να καθαρίζεις. Ν’ αδειάζεις αχρηστία. Και να βάζεις στη θέση της... ΟΜΟΡΦΙΑ. Μόνο ομορφιά. Και αρχίζεις να τη συνηθίζεις. Να την αποζητάς. Να τη δημιουργείς ύστερα, σε ό,τι κάνεις. Σε ό,τι ανταμώνεις. Αυτή είναι η Ελατού. Αυτό είναι το θεατρικό παιχνίδι. Αυτός είναι ο Σίμος.» 
Κατερίνα Μπίρμπα

«Στην Ελατού χρειάζεται να έχεις μαζί σου φαντασία και καρδιά. Φαντασία, για να ακούσεις τις νεράιδες στον αέρα, να δεις τις νύμφες στα δέντρα αλλά και το καράβι του Οδυσσέα που μας ταξιδεύει. Καρδιά, για να βάλεις μέσα τους συνταξιδιώτες σου και κάθε εμπειρία σου, να ζυμωθούν και να πάνε την ψυχή σου ένα βήμα πιο πέρα.» 
Θανάσης Γιαννόπουλος

«Η Ελατού πάντα εκεί σαν σειρήνα μες στα αυτιά μου, να με καλεί να γευτώ το τραγούδι της. Κλείνοντας τα μάτια μου στους ιλίγγους των σκέψεων μου χορεύω μαζί της.» 
Σταγονελλη ή η καινούρια Στέλλα Λάντα

«Η Ελατού είναι ένα όμορφο ταξίδι. Το βουνό θα στέκεται πάντα εκεί στη θέση του, μπορεί να μοιάζει φαινομενικά το ίδιο, όμως κάθε φορά θα έχει να δώσει κάτι νέο, διαφορετικό... Και μιας και τα πάντα αλλάζουν, θα έχει να μας δώσει κάτι νέο κι αυτό. Φεύγοντας από ‘κει θα είμαστε σίγουρα διαφορετικοί, ως την επόμενη φορά που θα μας φέρει εκεί ο δρόμος μας, ως το επόμενο ταξίδι, συνοδοιπόροι μου! Να είστε όλοι καλά κι ευχαριστώ!!!!!» 
Αφροδίτη Ανδρέου

«Το ταξίδι στη μικρή Ελατού, σε ένα χωριουδάκι έντεκα κατοίκων της ορεινής Ναυπακτίας, έφτασε στο τέλος του. Ταξίδι ζωής και πρωτόγνωρης εμπειρίας. Εκεί όπου η φύση, το δάσος, τα βουνά χάνουν την συνηθισμένη τους μορφή και τη θέση τους παίρνει η μαγεία. Εκεί όπου μια ομαδική αγκαλιά γίνεται καθημερινή ανάγκη. Εκεί όπου ένας άγνωστος άνθρωπος μέσα σε ελάχιστες ώρες γίνεται ένας οικείος συνταξιδιώτης. Εκεί όπου ο χρόνος σταματά και ο ρεαλισμός γίνεται ο χειρότερος εχθρός. Αυτό είναι η Ελατού, αυτό ήταν το ταξίδι μας. Αυτό θέλω να είναι η ζωή μας. Καλή αντάμωση.» 
Ε.Β

«Η Ελατού είναι ένα κομμάτι της ζωής μου πλέον. Κάτι που μπήκε τον Φεβρουάριο και δεν λέει να βγει, έχει βρει μια ζεστή φωλιά εκεί μέσα! Τα συνδυάζει όλα: γέλιο, παιχνίδι, περιπέτεια, φύση, καλή παρέα, όλα όσα με εξιτάρουν. Αλλά πάνω απ’ όλα, είμαστε εμείς. Εμείς δίνουμε ζωή σ' αυτή την εκδρομή. Αυτά τα παιδιά που έρχονται, κάνουν το μέρος τόσο ξεχωριστό. Τους αγαπώ όλους για τις όμορφες στιγμές που μου χάρισαν.» 
Απόστολος Μπονέλης

«Σε ένα μαγικό μέρος, ο χρόνος δεν τελειώνει. Δεν φοβάσαι. Είσαι στο παρόν κι όμως βιώνεις την αποφασιστικότητα του παρελθόντος και την ελευθερία του μέλλοντος. Κι ο Σίμος να ρυθμίζει τον καιρό και να σε ξαφνιάζει ευχάριστα. Τίποτα δεν σου ανήκει, ούτε καν η ανάμνηση του βόμβου του κόκκινου αεροπλάνου που έδωσε τη θέση της στον βόμβο εκατοντάδων μελισσών. Ακολουθώ το φως της πυγολαμπίδας μέσα στα έλατα και πλησιάζω στη σιωπή σου.»
Γιώργος Ανταπτάτσιος

«...Όταν θέλω να πάρω την απόχη μου και να μαζέψω εικόνες της βουνίσιας ποίησης, 
...όταν θέλω να στρωθώ στο ίδιο τραπέζι με αισθαντικούς αγνώστους και αδελφοποιούς γνωστούς,
...όταν θέλω να αυτοεκφραστώ παίζοντας και να αυτοσχεδιάσω δημιουργικά,
...όταν μου περισσεύει λατρεία για τη ζωή...

...την κάνω... Ελατού!»
Βάνια Ξιφαρά