Εύμαρος: «Ο μοναδικός εκδοτικός οίκος που διευθύνεται από έναν μεταμοσχευμένο»
Πολυπράγμων και ανήσυχος ο εκδότης του «Εύμαρος», Πέτρος Κακολύρης.
Ο εκδοτικός οίκος του, «Εύμαρος» με το πολιτιστικό στέκι του, η εβδομαδιαία εκπομπή του, «Η άγνωστη χώρα της αναπηρίας», που συμπαρουσιάζει εθελοντικά στο διαδικτυακό ραδιόφωνο, portokaliradio.gr , ο σύλλογος μεταμοσχευμένων, το τμήμα των Αμεα του Σύριζα, η δημοτική παράταξη στον Ταύρο, αποτελούν τις ενασχολήσεις του Πέτρου Κακολύρη.
Και τις ελάχιστες ελεύθερες ώρες τις περνά «σκάβοντας και ποτίζοντας» σε έναν αστικό αγρό στο Χαλάνδρι όπου μια ομάδα ατόμων έχουν μεταμορφώσει ένα οικόπεδο σε μεγάλο κήπο. Το κάνει γιατί «το μυαλό του είναι σ' ένα όνειρο στην Κύμη».
Και τις ελάχιστες ελεύθερες ώρες τις περνά «σκάβοντας και ποτίζοντας» σε έναν αστικό αγρό στο Χαλάνδρι όπου μια ομάδα ατόμων έχουν μεταμορφώσει ένα οικόπεδο σε μεγάλο κήπο. Το κάνει γιατί «το μυαλό του είναι σ' ένα όνειρο στην Κύμη».
«Τα καλοκαίρια τα περνάγαμε οικογενειακά στο νησί καταγωγής μου, τη Ζάκυνθο. "Ζήλεψε" η άλλη γιαγιά και μας έκανε δώρο ένα "όνειρο" στην Κύμη. Όταν πήγα πρώτη φορά, είπα: "Αυτό είναι δικό μας; Δεν το πιστεύω..."
Aπλό σπίτι. Bλέπει θάλασσα και βουνό. Όνειρο που χρειάστηκαν χρόνια για να το φτιάξουμε. Τσιμέντο έχει για πάτωμα, αλλά δεν μας πειράζει. Είναι αυτό που θέλουμε με τη Βέτα τη γυναίκα μου.»
Φέτος φύτεψαν πρώτη φορά ντομάτες, μαρούλια… «Λειτουργεί αυτόματο πότισμα αλλά είναι πρόβλημα. Γι’ αυτό σας λέω, πρέπει να εγκατασταθούμε μόνιμα. Κοντά η Κύμη - θα πηγαινοέρχομαι.»
-Πώς ξεκινήσατε να ασχολείστε γενικότερα με τα βιβλία; Σας άρεσε μικρός το διάβασμα;
«Δεν ήμουν καλός μαθητής. Την περίοδο της χούντας, δεν υπήρχε άνθρωπος που να μην συζητάει πολιτικά. Δραστηριοποιήθηκα έντονα σε μαθητικές συνελεύσεις και κινήματα, συμμετείχα σε λεκτικές αντιπαραθέσεις, έπρεπε να διαβάζω.
Στην αρχή ξεκίνησα με βιβλία πολιτικής θεματολογίας, αργότερα άρχισα να διαβάζω και λογοτεχνικά. Ιδιαίτερα ως φοιτητής στην Ιταλία διάβαζα και τρία βιβλία την ημέρα.»
-Λεφτά για βιβλία υπήρχαν;
«Οι φοιτητές τα ανταλλάζαμε μεταξύ μας. Κάποιες φορές τα κλέβαμε και από τα ράφια. Τέλος πάντων, κάναμε αλητείες.»
Θυμάται μια εποχή φεύγοντας για Ιταλία που μάζεψε ό,τι βιβλία είχαν αδέλφια και φίλοι, τα έβαλε σε μια παλιά βαλίτσα και στο δρόμο προς το λιμάνι της Πάτρας τον βλέπει ένας ταξιτζής που αγκομαχούσε και τον ρώτησε: «να σε πάω στο λιμάνι;».
«Αρνήθηκα, πού λεφτά για ταξί. Ώσπου κάποια στιγμή, από το βάρος σπάει η βαλίτσα. Πάω και βρίσκω τότε τον ταξιτζή… (γελάει). Τα βιβλία αυτά τα διάβασα σ’ ένα μήνα.»
Δεν μπήκε στην ψυχοφθόρο διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων. Είχε αποφασίσει από νωρίς, πως θα σπουδάσει στην Ιταλία.
«Ήθελα να φύγω από την Ελλάδα για διάφορους λόγους. Είχα αυταρχικό πατέρα, ήθελα να γνωρίσω κι άλλες χώρες... Ήμουν ανήσυχο μυαλό.»
Ξεκίνησε να σπουδάζει εμπορικές και οικονομικές επιστήμες. «Ήταν της μόδας». Τρίτο χρόνο συνειδητοποιεί πως δεν μπορεί να το υπερασπιστεί, τα παρατάει, και συνεχίζει σπουδές στην κοινωνιολογία. «Πήρα το πτυχίο μου, μα δεν το εξάσκησα ποτέ.»
Όταν γύρισε στην Ελλάδα, θα μπορούσε να διοριστεί στο δημόσιο, αλλά τα «μυαλά του ήταν στα κάγκελα».
-Γιατί το λέτε αυτό;
«Είχα θείους βουλευτές, υπουργούς, είχαν διορίσει όλο το σόι και ήμουν από τους ελάχιστους πτυχιούχους, μα ποτέ δεν τους χτύπησα την πόρτα. Ήταν θέμα επιλογής. Δεν γούσταρα. Νόμιζα πως θα περιοριζόμουν. Κι αυτό το πλήρωσα, με την έννοια πως έκανα μια μοναχική διαδρομή.»
Ασχολείται με τη δημοσιογραφία. Συνεργάζεται με την Ελευθεροτυπία και άλλα μεγάλα έντυπα. Είχε όμως ένα «κακό»: «Δεν μπορώ τις προσκολλήσεις. Εξακολουθώ να το ‘χω».
Ξεκινά την τοπική εφημερίδα, Εν Ταύροις. Εκδίδει οδηγό της τοπικής αγοράς, παραδίδει μαθήματα ιταλικών, γράφει ως εξωτερικός συνεργάτης σε εφημερίδες, μεταφράζει. Και κανα δυο φορές που χτύπησε πόρτες, «είχε περάσει η ηλικία». Του λέει ο Συρίγος: «Πού να σε στείλω στο Μενίδι; Άσε, θα στείλω έναν πιτσιρικά.»
Κάποια στιγμή όλο αυτό έβλεπε πως περιόριζε τις ανησυχίες του. Δημιουργεί τον εκδοτικό οίκο, Αντίκτυπος. «Προχώρησα και το έκανα. Μπορεί να το επέτρεπαν και οι εποχές, αλλά ήμουν άνθρωπος που ρίσκαρε. Ξεκίνησα από το μείον μηδέν. Το ταξιδιωτικο βιβλιο που είχα εκδόσει κόστιζε πανάκριβα και δεν είχα μία. Εάν δεν πουλούσε θα 'μουν τώρα στη φυλακή.»
Εμφανίζεται το θέμα της μεταμόσχευσης και ο Αντίκτυπος κλείνει, αφού μεσολαβεί μια ατυχή συνεργασία στην προσπάθεια εξασφάλισης της κυκλοφορίας των βιβλίων και της μελλοντικής επιστροφής του.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΤΟΥ
Είχε καρδιολογικό πρόβλημα εκ γενετής. Δεν γνώριζε πως θα τον οδηγούσε στην ανάγκη μεταμόσχευσης. Το έμαθε μετά.
«Ήρθαν μια μέρα τα αδέρφια μου, -είχαν μιλήσει με τους γιατρούς- μου λένε: "Τέρμα. Σταματάς σήμερα" κι έπαθα σοκ.»
-Χρόνος αναμονής για μόσχευμα, εννέα μήνες. Πώς ήταν τότε;
«Είναι το δυσκολότερο σημείο της μεταμόσχευσης. Ζεις σε μια αβεβαιότητα. Μπορεί να σου συμβεί σε μια μέρα ή σε μήνες, χρόνια.»
Η οικογενειακή στήριξη καθώς και το ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο που πάντα είχε δίπλα του, τον βοήθησαν να αντιμετωπίσει καλά τις ώρες της αναμονής στη λίστα. «Ήμουν ήρεμος. Έκανα όσο μπορούσα τη ζωή που ήθελα, κι αυτό ήταν το μυστικό.»
Η καλή μετεγχειρητική του πορεία το απέδειξε: «Πήγα για δυο μήνες στο νοσοκομείο και σε εννιά μέρες ήμουν σπίτι.»
-Η στιγμή που σας ανακοινώθηκε πως βρέθηκε μόσχευμα;
«Ήταν μεσημέρι που τηλεφώνησαν. Το σήκωσε η Βέτα. Από το ύφος της και την απάντηση που έδωσε κατάλαβα την πηγή του τηλεφωνήματος. "Ήγγικεν η ώρα;" της ψέλλισα προτού καλά προλάβει να ακουμπήσει το τηλέφωνο. Μιλήσαμε μόνο για τα πρακτικά ζητήματα, τι ρούχα θα πάρω, κλπ.
Πριν φύγω έστειλα δυο μειλ: το ένα στα άτομα του Σύριζα Ιταλίας, και το δεύτερο σε φίλους και γνωστούς: "Θέλω την ευχή σας. Θα τα ξαναπούμε." Μόνο όσοι λίγοι ήξεραν κατάλαβαν, οι άλλοι πού να φανταστούν.»
Όταν επέστρεψε από το νοσοκομείο και είδε τα μέιλ του «μέτρησε τους ανθρώπους, χωρίς να μπορεί να πει ότι έβγαλε και συμπεράσματα.»
«Μια κοπέλα που δεν την είχα δει ποτέ, μου έστειλε μια συγκινητική απάντηση διαισθανόμενη τη σημαντικότητα της κατάστασης, ενώ πολλοί γνωστοί αδιαφόρησαν»
-Καθ' οδόν προς το νοσοκομείο…
«Νιώθεις σαν να βρίσκεσαι σε μια κατάσταση εκκρεμότητας, σαν να αιωρείσαι.»
-Το πρώτο πράγμα που αντικρίσατε όταν ξυπνήσατε;
«Το φως. Εκεί καταλαβαίνεις ότι ζεις.»
Το άσπρο της εντατικής «τον τρέλαινε.» Ο επαναλαμβανόμενος ήχος του καρδιογράφου, αν και θα μπορούσε να ‘ταν ενοχλητικός, του χάριζε «την απόλυτη ευτυχία».
Τον πρώτο καιρό μετά τη μεταμόσχευση, έπαιρνε και σαράντα φάρμακα την ημέρα. Αποκτώντας σταδιακά δυνάμεις άρχισε τους περιπάτους, που παλαιότερα «αστειευόταν με όσους τους έκαναν.»
«Κάθε Σάββατο περπατάγαμε με τη Βέτα από την Καλλιθέα ως το Τροκαντερό και επιστρέφαμε, ενώ καθημερινά, πρωί και βράδυ, ακολουθούσαμε περπάτημα μιας ώρας. Είχαμε πάρει και τρία ποδήλατα, πηγαίναμε βόλτες. Ξέρετε, η μεταμόσχευση βελτίωσε περισσότερο τις σχέσεις μας ως οικογένεια.»
Το μεγάλο του άγχος ήταν η επίδραση που θα είχε η περιπέτεια υγείας του στον 13χρονο τότε γιό του. «Θα μπορούσε να τον τσακίσει. Σίγουρα κάτι θα του έχει αφήσει, παρότι το συζητήσαμε, το επεξεργαστήκαμε…»
Η μεγάλη αλλαγή;
«Έσφιγγα από ζωή. Θεωρητικά λένε, πως, θα έπρεπε να σου αλλάζει και τη φιλοσοφία σου, παρότι δεν γίνεται με όλους τους μεταμοσχευμένους. Εγώ δεν άλλαξα θεώρηση ζωής, γιατί έτσι έβλεπα τον κόσμο: με εξωστρέφεια, κοινωνικότητα, με εκτίμηση προς τον φίλο, τον άνθρωπο. Δεν χρειάστηκε να μου τα δώσει η μεταμόσχευση, απλά μου εδραίωσε όσα είχα. Πλέον τα πράττω και ξέρω και το μεγαλείο τους. Είναι σαν να σου περιγράφει κάποιος έναν έρωτα, ενώ δεν τον έχει ζήσει.»
Κάποια στιγμή διακόπτει την κουβέντα μας η ηχητική υπενθύμιση στο κινητό του: «Φάρμακα που πρέπει να χορηγούνται σε συγκεκριμένη ώρα». Ο Πέτρος Κακολύρης μου περιγράφει όσα του έχουν συμβεί με αξιοπρόσεκτη νηφαλιότητα.
-Είστε γενικά ψύχραιμος;
«Ίσα ίσα φοβιτσιάρης είμαι και αδύναμος. Ο άνθρωπος έχει μέσα του δυνάμεις που δεν τις αξιοποιεί.»
-Πώς αισθάνεστε τώρα;
«Έφτασα δίπλα στον θάνατο και τον νίκησα. Αν και θα την πάρει τη ρεβάνς, δεν υπάρχει περίπτωση.»
-Οι μεταμοσχευμένοι κουβαλούν ένα φορτίο θανάτου;
«Ξέρουν πως ζουν από ένα θάνατο, και αυτό θέλει διαχείριση. Ξέρω άτομο που έβαλε τα κλάματα, όταν το συνειδητοποίησε. Εγώ δεν βίωσα τύψεις. Δεν έχεις εσύ ευθύνη. Το μετά έχει τη σημασία του: το πώς εκτιμάς αυτό που σου έχει συμβεί, που σου έχει δωριστεί."
Το πρωτόκολλο απαγορεύει ο μεταμοσχευμένος να έρθει σε επαφή με την οικογένεια του δότη. «Στέλνεις ένα γράμμα στο νοσοκομείο, από κει αποστέλλεται στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων και ύστερα στην οικογένεια κι αν θέλουν σου απαντούν.»
«Πως για μένα από δω και πέρα τα πράγματα στη ζωή έχουν τριπλή ευθύνη: "Αναφέρομαι" σε μένα που έλαβα το μόσχευμα, στον δότη που μου το χάρισε, και σε 'κείνον που θα μπορούσε να το πάρει αντί εμένα.»
-Σας απάντησαν;
«Δεν έλαβα κάτι. Δεν ξέρω κι αν απαντήθηκε και δεν μου το έδωσαν. Πάντως να ξέρετε, πως, παρατηρώ μεταμοσχευμένους που πίνουν, καπνίζουν μετά τη μεταμόσχευση, και τους λέω: "αυτό που κάνεις είναι έγκλημα."
Σχεδιάζω κάποια στιγμή, ένα μικρό ποσοστό από τις πωλήσεις των βιβλίων του «Εύμαρος» να δίνεται σε κάποιο σύλλογο μεταμοσχευμένων. Να περάσει η αντίληψη της αξίας της δωρεάς οργάνων.»
ΕΥΜΑΡΟΣ
«Θεωρείται ο πρώτος ζωγράφος της ανθρωπότητας. Στην αρχή ήθελα να τον ονομάσω χαρταετό.»
-Πώς ξεκίνησε;
-Το πρώτο βιβλίο των εκδόσεών σας ήταν το Fin de siècle – ιστορίες από την Ιταλία. Είστε ικανοποιημένος από την πορεία σας;
«Ναι, αυτή τη στιγμή κυκλοφορούν είκοσι ένα βιβλία, τρία βρίσκονται στο τυπογραφείο, και τέσσερα στη φάση του σχεδιασμού.»
-Τι ενδιαφέρει τον Εύμαρο;
«Αυτό είναι ένα ερωτηματικό που απασχολεί και μας. Θα ‘πρεπε να αποκτήσει συγκεκριμένη ταυτότητα, δεν την έχει, και δεν θα μπορούσε να την έχει, αφού πρέπει να είσαι αυτόνομος οικονομικά. Αυτή τη στιγμή δεν εκδίδουμε βιβλία κατά επιλογή μεγάλη δική μας. Το χαρακτηριστικό μας είναι πως δίνουμε ευκαιρίες σε πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς.»
-Πώς είναι τα πράγματα σήμερα;
«Σκληρά. Τότε μπορούσα να καταλάβω εάν ένα βιβλίο θα προχωρήσει. Τώρα όχι, αφού δεν υπάρχουν σταθερές όπως άλλοτε. Ο κόσμος είχε οικονομική άνεση, είχε τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα, το καλοκαίρι διάβαζε βιβλία. Και το βλέπω και από τον εαυτό μου. Πέρσι δανείστηκα από τα αδέρφια και τους φίλους μου βιβλία για να διαβάσω το καλοκαίρι.»
-Λέει τους συγγραφείς...
«Εγώ ότι είναι να κάνω ως επαγγελματίας εκδότης, θα το κάνω, αλλά δεν έχω πολλές δυνατότητες. Χρειάζονται παρουσιάσεις και γνωριμίες από την πλευρά του συγγραφέα.
Επίσης, παλαιότερα σου έδιναν κι ένα κομματάκι από την διαφημιστική πίτα, μια μικρή δημοσίευση σε εφημερίδα, κ.ά., τώρα λειτουργούν μόνο οι μεγάλοι. Για να διαφημίσουν τη δουλειά σου, πρέπει να είσαι στον "κατάλογο". Οπότε τι να διασφαλίσεις; Είσαι αποκλεισμένος από παντού.»
Για τριάντα χρόνια ήταν μαγαζί που πουλούσε cd. Ο ιδιοκτήτης του θέλοντας να το αξιοποιήσει εποικοδομητικά το παρέδωσε σε μια ομάδα ανθρώπων που δημιούργησαν τον σύλλογο, Η ηχώ του κόσμου. Ο χώρος αποτελεί πλέον και το στέκι του εκδοτικού οίκου.
Ένα πρόβλημα της εποχής μας είναι ότι υπάρχει κόσμος που δραστηριοποιείται αξιόλογα και δεν υπάρχουν χώροι και τρόποι να τα αναδείξει. Αυτό θέλουμε να πετύχουμε.
Πρέπει να "σπάσουμε" τη λογική του κέντρου. Ο καθένας μας κουβαλά αντιφάσεις. Όλοι λέμε: "έχουμε μπουχτίσει με το κέντρο", και όταν θέλουμε να κάνουμε εκδήλωση το προτιμούμε. Το στέκι μας (Σεφέρη 4) έχει απόσταση 10 λεπτά από τη στάση μετρό Αγ. Ιωάννης, είναι αστείο… Αν δεν οργανώσουμε εστίες πολιτισμού και δράσης πώς θα ομορφύνει αυτή η πόλη;»
Και το στέκι του Εύμαρου να θυμίζει τη μεγάλη σάλα του σπιτιού σου, χωρίς όμως πολυτέλειες. Εκεί, που τις γιορτές μαζεύονταν οι άνθρωποι και συζητούσαν για όσα λαχταρούσε η καρδιά τους.
Μου δίνει να ξεφυλλίσω το βιβλίο που έχει γράψει, «Η Ιστορία της Καρδιάς μου – Το χρονικό μιας μεταμόσχευσης». Δεν χρειάστηκε να τον ρωτήσω.
«Το βιβλίο δεν το έγραψα για να γίνω συγγραφέας. Αλλά μου είπαν όλοι, πως, γράφω καλά κι είπα να το συνεχίσω. Αυτή τη στιγμή σκέφτομαι μια σειρά διηγημάτων και βρίσκομαι στην έρευνα. Το καλοκαίρι που θα ‘μαι στην Κύμη θα το συνεχίσω...»
0 comments
Το μήνυμα σας