«Τώρα πια κουράζομαι αλλά θα δουλεύω όσο αντέχω. Δυστυχώς είμαι ο τελευταίος δημιουργός ζωγραφιστής κινηματογραφικής αφίσας όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Δεν υπάρχει συνεχιστής. Είναι σκληρή δουλειά και δεν την προτιμούν οι νέοι καλλιτέχνες»
Γράφει η Ελευθερία Ρίζου
Χιλιάδες οι αφίσες που έχει δημιουργήσει ο Βασίλης Δημητρίου. Κάποτε ζωγράφιζε ταυτόχρονα για 8 κινηματογράφους πρώτης προβολής: «Έχω δουλέψει σε πάρα πολλούς κινηματογράφους, σχεδόν σε όλους τους κεντρικούς: Σταρ, Άστορ, Μόντιαλ, Πάνθεον, Ρεξ, Ιντεάλ, Αττικόν, Απόλλων, Έσπερος, Ρεξ, Άνεσις, Άστρον, Αστέρια», έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του.
Οι χειροποίητες γιγαντοαφίσες του ομόρφαιναν τις προσόψεις των σινεμά, ενώ σήμερα στο εργαστήρι του στην Αγία Παρασκευή, το μεράκι για τη μοναδική τέχνη του βρίσκει διέξοδο στον κινηματογράφο Αθήναιον που αντιστέκεται στην ψηφιοποιημένη απεικόνιση.
«Το Αθήναιον είναι το τελευταίο σινεμά στην Αθήνα που εξακολουθεί να έχει χειροποίητη αφίσα. Αγαπούν τη ζωγραφιστή αφίσα, αλλά αγαπούν κι εμένα. Τα τελευταία σαράντα χρόνια τούς τις φτιάχνω ανελλιπώς.»
«Σχεδιάζω πρώτα τη βασική εικόνα με κάρβουνο και μετά τα γράμματα, εκεί που έχω σκεφτεί ότι θα μπουν. Έπειτα περνάω με σινική μελάνη ή με μαύρο πλαστικό με ψιλό πινέλο τα σημεία που έχω κάνει τη γραμμή με το κάρβουνο και, τέλος, βάζω το χρώμα. Δεν αντιγράφω ποτέ τις αφίσες των ταινιών. Τις χρησιμοποιώ μόνο ως βοήθημα για να βλέπω τις λεπτομέρειες των προσώπων. Τώρα πια, για να φτιάξω μια αφίσα θέλω δύο μέρες γεμάτες. Μου παραγγέλλουν την αφίσα τη Δευτέρα και την Τετάρτη την έχω έτοιμη. Πριν από δέκα χρόνια, χρειαζόμουν επτά ώρες».
Για τα έργα του ο Δημητρίου χρησιμοποιεί χαρτί του μέτρου, σκόνες αγιογραφίας και ψαρόκολλα. Όταν δουλεύει ακούει τζαζ ή κλασική μουσική. Επισημαίνει, πως η δουλειά πρέπει να γίνεται με γρήγορες πινελιές: «Φτιάχνεις γρήγορα τα χρώματα και δουλεύεις τον επιχρωματισμό όσο τα υλικά είναι νωπά στο χαρτί. Αλλιώς, έχεις χάσει το παιχνίδι. Μετά είναι και η ανάρτηση της γιγαντοαφίσας στην πρόσοψη του σινεμά: δυο και τρία μέτρα πάνω από το έδαφος. Να μη μιλήσω για τα παλαιότερα χρόνια, τότε που γίνονταν τεράστιες συνθέσεις μέχρι 150 τετραγωνικά μέτρα. Εφθαναν σε ύψος επταόροφης πολυκατοικίας, όπως στο "Κοτοπούλη" της πλατείας Ομονοίας. Χρειαζόταν ολόκληρο συνεργείο εκεί, με πείρα, μπράτσα και αντοχές».
Τον ελεύθερό του χρόνο μπαίνει στο δεύτερο εργαστήρι του. Με συντροφιά κύπελλα και μετάλλια από τότε που ήταν πυγμάχος, ζωγραφίζει ξανά. «Εδώ κάνω αλλιώτικα πράγματα. Όταν δεν έχω δουλειά, είμαι εδώ μέσα. Τώρα ζωγραφίζω γεφύρια..»
Κάποτε, διηγείται, πως στον μαυροπίνακα του σχολείου, είχε ζωγραφίσει με κιμωλία την αλεπού από τον μύθο του Αισώπου. Είχε φάει χαστούκι από τη δασκάλα που δεν πίστεψε πως το είχε κάνει εκείνος: « Όταν μπήκε η δασκάλα μέσα, ρώτησε: "ποιος το έφτιαξε αυτό;". Σήκωσα το χέρι μου και πριν το κατεβάσω, φαπ, τρώω ένα χαστούκι. "Δεν σου έχω πει να μη λες ψέματα;" μου λέει. "Ξαναφτιάξ’ το, αν μπορείς!". Όταν το ξανάφτιαξα μες στα κλάματα και με τρεμάμενα χέρια, το βλέπει και κατευθείαν με αγκαλιάζει και με φιλάει. Ήταν ο πρώτος άνθρωπος που αναγνώρισε το ταλέντο μου.»
Οι γονείς του βιοπαλαιστές. Ο πατέρας του ερασιτέχνης αθλητής στην ελληνορωμαϊκή πάλη. Για να βγει το μεροκάματο δούλευε ως σερβιτόρος. Από 8 χρονών ο Βασίλης Δημητρίου ασχολείται με την πυγμαχία. Το ταλέντο της ζωγραφικής οι γονείς του δεν το δέχονταν.
«Ο πατέρας μου ούτε να ακούσει κουβέντα για ζωγράφος. "Θα πεθάνεις στην ψάθα, όλοι οι ζωγράφοι γίνονται αδερφές" μου έλεγε, αλλά και τι δεν έχω ακούσει και από τη μάνα μου. Ήθελαν να πάω να καθίσω κοντά στον μπάρμπα μου και να γίνω χασάπης. Μόνο ο αδελφός μου ο συχωρεμένος βοήθησε την κατάσταση.»
Ο πατέρας του πεθαίνει. Ο 14χρονος Βασίλης ξεκίνησε με μικροδουλειές και αντίτιμο ένα εισιτήριο.
«Είχαμε έναν θερινό κινηματογράφο, το Αττικόν Κυψέλης. Ήμασταν πιτσιρικάδες. Θέλαμε να δούμε σινεμά, λεφτά δεν υπήρχαν. Βλέπαμε ταινίες από τα δέντρα πλάι στη μάντρα του κινηματογράφου. Μας τσάκωσαν, τις φάγαμε, αλλά ένας είπε: "Αν θέλεις να βλέπεις τιανίες, να έρχεσαι να κάνεις καμιά δουλειά."» Δεν άργησε να βρεθεί δίπλα στον ζωγράφο Γιώργο Γρηγοριάδη που φιλοτεχνούσε τις αφίσες για τον συγκεκριμένο σινεμά. «"Με είδε ο μηχανικός που ζωγράφιζα στο πίσω μέρος της χαρτονένιας επιγραφής της ταινίας τα πρόσωπα των ηθοποιών που έβλεπα στις φωτογραφίες και μου λέει: "εσύ είσαι καλός!. Με πήγαν να μαθητεύσω δίπλα στον ζωγράφο αφίσας.» Αργότερα, συνεχίζει στο ατελιέ του Τσεχοσλοβάκου Βικέντιο Μπέγκνερ.
Στα 19 του ο Δημητρίου ρισκάρει και στήνει το δικό του ατελιέ. Ήταν η εποχή που στο χώρο της γιγαντοαφίσσας κυριαρχούσαν ο Βακιρτζής, ο Ανδρεάκος, ο Μανώλης Κουφός.
Δεκαετία του '50 και ο Βασίλης Δημητρίου υπηρετούσε δυο τέχνες: Πυγμαχία και ζωγραφική. Υπήρξε μέλος της εθνικής ομάδας πυγμαχίας και αργότερα για δέκα χρόνια προπονητής στην εθνική ομάδα. Στα σχόλια απορίας και ασυμβατότητας, απαντούσε πως «και οι δύο σταθερό χέρι θέλουν» .
Όταν του είχαν τηλεφωνήσει από κανάλι της Κολονίας για να του ζητήσουν συνέντευξη, νόμιζε πως του έκανε πλάκα ο φίλος του, ο Δημήτρης Πιατάς.
«Είχα την απορία γιατί ήρθαν από τη Γερμανία για μένα. "Σήμερα στην Ευρώπη είστε μόνο εσείς, δεν υπάρχει άλλος" είπαν. Ποιος ξέρει;».
Τα έργα που έχει δημιουργήσει όλα αυτά τα χρόνια που είναι; «Πουθενά. Μονάχα δύο μάτσα έχει φυλάξει εδώ ο γαμπρός μου και κάποιες που έχουν στον κινηματογράφο. Οι υπόλοιπες πετιούνται. Και μια που έχει ο Clint Eastwood...».
Ο διάσημος σταρ, διαβάζοντας μια συνέντευξη του Δημητρίου σε αμερικάνικη εφημερίδα είχε στείλει ένα φίλο του που θα επισκεπτόταν την Ελλάδα για τους Ολυμπιακούς του 2004. Του είχε στείλει τους χαιρετισμούς του: «"Να του πεις χαιρετισμούς και να του ζητήσεις μια αφίσα για το μουσείο" του είχε πει. Του έστειλα ένα κεφάλι του. Δεν θυμάμαι από ποια ταινία».
Στο «Βιβλίο των Ελληνικών Ρεκόρ» από τις εκδόσεις «Διόπτρα», αναφέρεται και ο Βασίλης Δημητρίου. «Είναι ο μόνος ζωγράφος γιγαντοαφίσας για κινηματογράφους που συνεχίζει με αγάπη το έργο του. Γνωστός στην Ευρώπη και ιδιαίτερα στη Γερμανία, όπου η τέχνη του αξιολογείται ως ιδιαίτερη ζωγραφική κατηγορία, θεωρείται, επιπλέον, ως ο τελευταίος του είδους στην Ευρώπη».
Η New York Times έχει δημοσιεύσει γι αυτόν και την τέχνη του. Τον είχαν καλέσει και στο New York Film Festival. Θα έιχε την ευκαιρία να συναντήσει και όλους τους πρωταγωνιστές που έχει φιλοτεχνήσει. Είχε απαντήσει; «Απαπά. Θα παρατήσω τη δουλειά και θα τρέχω στην Αμερική; Κι εδώ ποιος θα φτιάχνει τις αφίσες;».
Για τον καλλιτέχνη που έχει φιλοτεχνήσει, για περισσότερο από μισόν αιώνα, χιλιάδες γιγαντοαφίσες διοργανώθηκε μια μεγάλη έκθεση πρόσφατα στην «Τεχνόπολι» του Δήμου Αθηναίων, με συνθέσεις που έχει αναρτήσει κατά καιρούς στο «Αθήναιον».
Όταν ήταν νεότερος ο Δημητρίου σκεφτόταν: «Λέγαμε "ας δουλέψουμε τώρα και στα 60 μας θα αράξουμε". Τελικά, κοντεύω τα 80 κι ακόμη δουλεύω. Δεν βαριέσαι» και αναρωτιέται με πίκρα: «Ποιος θα θελήσει να διδαχθεί τα μυστικά της δουλειάς και να τη συνεχίσει, όταν οι αιθουσάρχες προτιμούν την εύκολη λύση ενός απλού τίτλου σε τυπωμένο χαρτί; Είναι μεγάλο κρίμα να σβήσει η τέχνη μας, όταν το σινεμά συνεχίζει».
Πρόσφατα το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων κινηματογράφησε στην Αθήνα τον τελευταίο ζωγράφο που αφιερώνει την τέχνη του σε αφίσες για κινηματογραφικές ταινίες. Στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση μπορείτε να παρακολουθήσετε τη μίνι ταινία
Πηγές: enet.gr, «Έθνος της Κυριακής», protothema.gr, Kathimerini.gr, tovima.gr
0 comments
Το μήνυμα σας