Καποδίστριας, ποιος Καποδίστριας;
Γράφει η Κάτια Κατιμερτζή
Στις 21 Σεπτεμβρίου 2009 έγιναν στη Λοζάννη τα αποκαλυπτήρια της προτομής ενός Ελβετού ήρωα (ελληνικής καταγωγής), παρουσία του Ρώσου Προέδρου και των Υπουργών Εξωτερικών Ρωσίας και Ελβετίας. Σιγά μην εμφανιζόταν κανείς από την χώρα μας!
Στην τελετή το ελληνικό κράτος, αν και είχε ειδοποιηθεί δεκαοκτώ μήνες νωρίτερα, έλαμψε δια της απουσίας του, προς μεγάλη απογοήτευση των παρευρισκομένων.
Αναρωτιέστε τι δεν πάει καλά στα παραπάνω; Ελάτε να μάθουμε την ιστορία.
1798
Ο Ναπολέων εισβάλλει στην Ελβετία. Οι Ελβετοί ήταν ένας λαός που από την πρώτη ένωση τριών αυτόνομων κρατιδίων το 1291 είχαν καταφέρει με σκληρούς αγώνες να σχηματίσουν ένα ομόσπονδο κράτος… Με την εισβολή, η ομοσπονδία καταλύεται, η Ελβετία μετατρέπεται σε ένα κράτος δορυφόρο της Γαλλίας και οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης ξεφυσούν με δυσφορία.
Στα χρόνια που ακολουθούν, στη χώρα κυριαρχούν οι εμφύλιες διαμάχες και οι διαφωνίες για τον τρόπο διοίκησης κάτω από το άγρυπνο μάτι του Ναπολέοντα. Οι Ελβετοί δεν ανέχονται τη γαλλική επικυριαρχία αλλά ούτε και τις ρώσο-αυστριακές βλέψεις.
1813
Εκπρόσωποι της Ρωσίας και της Αυστρίας στέλνονται στην Ελβετία για να ρυθμίσουν το ζήτημα. Ο τσάρος Αλέξανδρος Α’ ενδιαφέρεται να αποσπάσει τη χώρα από τη γαλλική επιρροή. Διορίζει, λοιπόν, ως αντιπρόσωπό του στη Ζυρίχη έναν έμπιστό του άνδρα, τον… Ιωάννη Καποδίστρια. Τα όσα πέτυχε ο Καποδίστριας κατά την παραμονή του στην Ζυρίχη ήταν αρκετά για να τον αναδείξουν σε εθνικό ήρωα των Ελβετών.
Γνωρίζοντας τις προθέσεις της Αυστρίας του Μέττερνιχ για εγκαθίδρυση μιας φιλοαυστριακής κυβέρνησης, συνέλαβε το σχέδιο μιας ανεξάρτητης και ουδέτερης ομόσπονδης δημοκρατίας. Με έξυπνους διπλωματικούς χειρισμούς κατάφερε να κάτσει στο τραπέζι των συνομιλιών τους αριστοκρατικούς των πλούσιων καντονιών ( Βέρνη, Γενεύη, Ζυρίχη και Βώ) με τους δημοκρατικούς των φτωχότερων καντονιών και να συγκροτήσει μια εθνοσυνέλευση. Η δημιουργία της συνομοσπονδίας είχε ξεκινήσει.
Ο Καποδίστριας υπαγόρευσε και τις αρχές του νέου ομοσπονδιακού συντάγματος. Στο συνέδριο της Βιέννης που ακολούθησε σφραγίστηκε ο διπλωματικός θρίαμβος του. Αναγνωρίστηκε η ανεξαρτησία, η μόνιμη και διεθνής ουδετερότητα της Ελβετίας και το απαραβίαστο των συνόρων της. Είχε μπει ο θεμέλιος λίθος για να γίνει η χώρα αυτό που είναι σήμερα.
Η ευγνωμοσύνη των Ελβετών στον Έλληνα ήταν τεράστια και το 1817 τον ανακήρυξαν επίτιμο Ελβετό πολίτη. Στο πρόσωπό του αναγνώριζαν έναν βαθιά δημοκράτη πολιτικό, γεγονός που διαπίστωνε και ο ίδιος ο τσάρος, όταν του έγραφε «Οι αρχές σας και τα αισθήματά σας μου είναι γνωστά. Αγαπάτε τις δημοκρατίες…». Ο αρχηγός της ελβετικής αντιπροσωπίας τον αποκαλεί
«φοίνικα της διπλωματίας», επισημαίνοντας ότι χωρίς τη συμβολή του η χώρα του δεν θα υπήρχε.
Ο Μέττερνιχ, όσον καιρό διέπρεπε ο Καποδίστριας στην ευρωπαϊκή διπλωματική σκηνή, κατάπινε το ένα πικρό ποτήρι μετά το άλλο. Είχε πει ότι δεν θα ησύχαζε αν ο Έλληνας δεν πέθαινε. Παράλληλα όμως, αναγνώριζε το μεγαλείο του αντιπάλου του, λέγοντας: «Ο μόνος αντίπαλος που δύσκολα νικιέται είναι ο απόλυτα έντιμος άνθρωπος. Και τέτοιος είναι ο Καποδίστριας». Επισήμαινε ότι: «Αν μπορούσα να υπολογίσω τα ποσοστά επιρροής του καθενός μας στις αποφάσεις που παίρνουμε στα συνέδρια, το 85% της νίκης είναι δικό μου. Με το υπολειπόμενο όμως 15% ο Καποδίστριας κερδίζει τα πάντα»!
Μην νομίζετε πως τελειώνει εδώ η άγνωστη ιστορία του Καποδίστρια με την Ελβετία.
Όταν το 1822 απομακρύνθηκε από την τσαρική αυλή, λόγω της διαφωνίας του με τον Αλέξανδρο για το ελληνικό ζήτημα, βρήκε καταφύγιο στη Γενεύη ως το 1827. Οι Ελβετοί τον υποδέχτηκαν ένθερμα και εκείνος, πουλώντας ολόκληρη τη μεγάλη πατρική του περιουσία, αρκέστηκε να ζει σε ένα διαμέρισμα δύο δωματίων. Του ήταν αρκετά για να εργαστεί με νου και σώμα για την επιτυχία της ελληνικής επανάστασης.
Ενίσχυσε των αγώνα των Ελλήνων με χρήματα και πολεμοφόδια, αλλά κυρίως κράτησε το ενδιαφέρον των Ευρωπαίων στραμμένο στη μικρή του χώρα, συντονίζοντας τις φιλελληνικές δράσεις. Στην προσπάθειά του αυτή βρήκε πολύτιμο αρωγό, τον Ελβετό τραπεζίτη Εϋνάρδο, ένθερμο φιλέλληνα, ο οποίος διέθεσε τεράστια ποσά. Μαζί εργάστηκαν για να στηθούν οι πρώτες επιτροπές βοήθειας και ενίσχυσης του ελληνικού αγώνα στις γερμανόφωνες περιοχές της Ελβετίας.
Οι Ελβετοί δεν ξεχνούσαν το χρέος τους. Και όταν μια κυρία, γνωρίζοντας την αριστοκρατική καταγωγή του, τον ρώτησε γιατί στην προσπάθειά του αυτή έπρεπε να ζει τόσο λιτά και φτωχικά, εκείνος της απάντησε πως, αφού έκανε εράνους σε πλούσιους και σε φτωχούς για να συλλέξει χρήματα για τους συμπατριώτες του, έπρεπε να μπορούσε να τους κοιτάξει στα μάτια και να τους πει ότι πρώτος εκείνος είχε δώσει τα πάντα για τα αδέρφια του.
Η συνέχεια της ιστορίας μας είναι λίγο πολύ γνωστή.
Η πολυπόθητη ανεξαρτησία ήρθε και το 1827 ανέλαβε να γίνει ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας. Ανέλαβε το καθήκον αυτό αμισθί, ενώ απέρριψε και την ισόβια σύνταξη που του παραχωρούσε ο Τσάρος, για να μην υπάρχει καμία σκιά εξάρτησής του από τους ξένους.
Και πάλι εργάστηκε άοκνα για να ανορθώσει την ρημαγμένη χώρα ως εκείνη τη μέρα που, σύμφωνα με επιφανείς ιστορικούς, η ηθική αυτουργία των ξένων όπλισε ελληνικά χέρια με ένα μπιστόλι και ένα μαχαίρι.
Στις 9 Οκτωβρίου 1831 ο κυβερνήτης έπεφτε νεκρός. Το 2009 η ελληνική κυβέρνηση απαξίωσε και να εμφανιστεί στα αποκαλυπτήρια της προτομής του στη Λοζάννη. Αυτού, που για το χατίρι της πατρίδας του δεν δίστασε να θυσιάσει ακόμη και τον μοναδικό του έρωτα.
Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία….
0 comments
Το μήνυμα σας