«Πρέπει να κοπιάσουμε, για να φτάσουμε το φεγγάρι», λένε οι γέροι στη Σιέρα Λεόνε. Γιατί όμως πρέπει να κοπιάσουμε, τους ρωτούσε ο μικρός Ισμαήλ Μπέα. Μετά, το κατάλαβε...

«Οι άνθρωποι διαμαρτύρονται. Γκρινιάζουν για το πολύ κρύο, τις ασταμάτητες βροχές, την ανυπόφορη ζέστη, αλλά κανείς δεν δυσανασχετεί όταν λάμπει το φεγγάρι. Τότε όλοι είναι ευτυχισμένοι! Λένε ιστορίες κάτω από το φως του, μαζεύονται σε παρέες και γλεντούν, χορεύουν τις νύχτες χαρούμενοι. Πολλά όμορφα πράγματα συμβαίνουν όταν λάμπει το φεγγάρι!», του απάντησαν. 

Ποιοι, όμως, «κλέβουν» το φεγγάρι από τα παιδιά; Γιατί τα ντύνουν στρατιώτες, τους ληστεύουν την παιδική ηλικία τους και τα παραδίδουν σε όνειρα – εφιάλτες; 

Το δικαίωμα των παιδιών να ζουν στην πατρίδα τους με ειρήνη, θα ‘πρεπε να ήταν αδιαπραγμάτευτο. 

Γράφει στην αυτοβιογραφία του ο Ισμαήλ Μπεά, ένα παιδί που άκουγε μανιωδώς μουσική ραπ στο κασετόφωνο, χόρευε με τους φίλους του σε διαγωνισμούς ταλέντων, ζούσε με την οικογένειά του 

στο Καμπάτι της Σιέρα Λεόνε και ξαφνικά βρέθηκε να μην μπορεί να ξεχωρίσει την αποτρόπαια πραγματικότητα του εμφυλίου από τα παιδικά του όνειρα: 

«Εκείνη τη νύχτα όταν κατάφερα επιτέλους να αποκοιμηθώ, ονειρεύτηκα ότι με είχαν πυροβολήσει στο πλευρό. Άνθρωποι με προσπερνούσαν. Προσπάθησα να συρθώ μέχρι την ασφάλεια των θάμνων, μα ξαφνικά ένα ς άντρας με σημάδεψε με το όπλο του. Δεν μπορούσα να ξεχωρίσω το πρόσωπό του, ο ήλιος με τύφλωνε. Σημάδεψε το τραύμα μου και τράβηξε τη σκανδάλη. Ξύπνησα και άγγιξα αμέσως το πλευρό μου…» 

Και οι εφιάλτες του άρχισαν να σμίγουν με την πείνα, την μοναξιά, την περιπλάνηση ανάμεσα σε άψυχα κορμιά: «Πέρασα ανάμεσα στα ακρωτηριασμένα κορμιά τους. Τα χέρια και τα πόδια τους έλειπαν. Τα σπλάχνα τους χύνονταν μέσα από τις τρύπες που άνοιξαν οι σφαίρες. Τα μάτια των ετοιμοθάνατων ήταν πιο κόκκινα από το αίμα που κυλάει από τις πληγές τους… … Στρέφω το βλέμμα μου στο χώμα. 

Τα κουρελιασμένα παπούτσια μου είναι μούσκεμα από το αίμα που φαίνεται να τρέχει από το στρατιωτικό σορτς μου…», θυμάται ξανά ο Ισμαήλ Μπεά αυτή τη φορά από τις σελίδες του βιβλίου του, Επιστροφή στη ζωή – Ένα παιδί στρατιώτης θυμάται, από τις εκδόσεις Κέδρος. 

Δεν είχε προλάβει ο δωδεκάχρονος Ισμαήλ να καταλάβει πότε αντικατέστησε το ψεύτικο τουφέκι από μπαμπού, με το πρώτο του Καλάσνικοφ. Η παιδική του ψυχή αντρωνόταν στο θάνατο και στο αίμα. «Φανταστείτε ότι η μπανανιά είναι ο εχθρός, οι αντάρτες που σκότωσαν τους γονείς σας, την οικογένειά σας…», του είχε πει ο δεκανέας και βγάζοντας την ξιφολόγχη μπροστά σε κείνον και στα άλλα παιδιά-στρατιώτες, την έμπηξε στην μπανανιά φωνάζοντας: «Πρώτα τον καρφώνω στο στομάχι, μετ α στο λαιμό, μετά στην καρδιά του και θα του τη βγάλω, θα του τη δείξω, και μετά θα του βγάλω τα μάτια. Να θυμάστε ότι πιθανότατα σκότωσε τους γονείς σας με χειρότερο τρόπο. Συνεχίστε.»

 Στη Σιέρα Λεόνε το φεγγάρι είχε πια χαθεί: «Το πρόσωπό μου, τα χέρια μου, η μπλούζα και το όπλο μου ήταν γεμάτα αίμα. Σήκωσα το όπλο μου, τράβηξα τη σκανδάλη και σκότωσα κάποιον. Ξαφνικά όλες οι σφαγές που είχα δει, άρχισαν να αστράφτουν στο κεφάλι μου, σαν κάποιος να πυροβολούσε με εικόνες το μυαλό μου. Κάθε φορά που σταματούσα να πυροβολώ, για να αλλάξω γεμιστήρα, και έβλεπα τους δυο άψυχους νεαρούς φίλους ου, έστρεφα μανιασμένα το όπλο μου προς το βάλτο και σκότωνα κι άλλους ανθρώπους…. … Δεν είχα κανένα συναίσθημα απέναντί τους. Περίμενα μόνο την εντολή του δεκανέα.» 

Πώς να αντέξει, όμως, ένα παιδί τέτοιες σοκαριστικές «συνήθειες»; Ο εθισμός στην μαριχουάνα και την κόκα ήταν γεγονός. Κι όταν δεν πολεμούσαν, κι όταν δεν έπαιρναν τη δόση τους, έπρεπε να βλέπουν πολεμικές ταινίες ωμής βίας. 

Τελικά, ο Ισμαήλ Μπεά ήταν από τα τυχερά παιδιά. Γι αυτόν το φεγγάρι έλαμψε ξανά. Με την εμφάνιση της UNICEF, παραδόθηκε στην ανθρωπιστική οργάνωση. Κατάφερε να σπουδάσει στο Διεθνές Σχολείο του ΟΗΕ. Το 2004 αποφοίτησε από το Oberlin College με πτυχίο στις Πολιτικές Επιστήμες. Είναι μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Διεύθυνσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχει εκφωνήσει λόγους μεταξύ άλλων στην έδρα του ΟΗΕ για τις επιπτώσεις του πολέμου στα παιδιά. Σήμερα ζει στην Νέα Υόρκη.