Ολοσέλιδο αφιέρωμα με τίτλο Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΔΙΣΤΟΜΟΥ έξι μήνες μετά τη σφαγή από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και δύο μήνες μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας. Το κείμενο είχε γραφτεί στο περιοδικό «ΑΕΡΑ» το 1945...



Η έκδοση του περιοδικού ΑΕΡΑ γινόταν στην Μέση Ανατολή. Στο πρώτο τεύχος του Ιανουαρίου το 1945, το κείμενο συνοδεύουν σπάνιες φωτογραφίες από την τραγωδία. Από τη συλλογή του Λουκά Παπαλεξανδρή.


«Η στυγνή τραγωδία χαράχτηκε για πάντα σ’ αυτό το πρόσωπο. Πατέρας, μάννα, αδελφός, αδελφή, γαμπρός κι ένα ανιψάκι τριών χρονών όλοι τους σφάχτηκαν από τους απάνθρωπους νεοβαρβάρους : τους Γερμανούς.

Λευκά, καθαρά, νοικοκυρεμένα, σαν αγριολούλουδα αρμονικά σπαρμένα στις πλαγιές και στους κάμπους, τα Ελληνικά χωριά δεν υπάρχουν πια. Αραιοί, μαυρισμένοι τοίχοι υψώνονται ακόμα προς τον τραγικό ουρανό, σαν τελευταία χειρονομία ικεσίας ενός κορμιού που το βρήκε τ’ αστροπελέκι κι έμεινε σ’ αυτή τη στάση όταν το εγκατέλειψε η ψυχή.

ΔΙΣΤΟΜΟ. Οι κάτοικοί του σφάχτηκαν στις 10 Ιουνίου, 1944

Είναι χίλια πεντακόσια τα καμένα χωριά της Ελλάδος.
Και οι κάτοικοί τους, όσοι δεν εσφάγησαν ή δεν εκάσησαν, στιβάζονται πρόσφυγες στις πόλεις, ή περιπλανώνται γυμνοί, στην έρημη φύση.

Οι Γερμανοί εξήντλησαν όλη τους την αγριότητα κατά των Ελλήνων. Άφησαν αιωνία δείγματα της βαρβαρότητός των ώστε να τους θυμούνται με φρίκη οι γενιές που θα ακολουθήσουν.



Γιατί;  Γιατί αυτό το ριζικό στην Ελλάδα;

Γιατί περισσότερο από όλους τους άλλους Λαούς που αγάπησαν την ελευθερία τους, η οργή του Βαρβάρου εξέσπασεν αχαλίνωτη απάνω στους Έλληνες; 300.000 νεκρούς εστοίχισεν ο υποσιτισμός, 100.000 τουφεκίστηκαν από τους Γερμανούς, τους Ιταλούς και τους Βουλγάρους. 100.000 έχουν απαχθή ως όμηροι στη Βουλγαρία, 80.000 στη Γερμανία, που η τύχη των αγνοείται και ίσως για πάντα θα αγνοηθή. 200.000 εξετόπισαν οι Βούλγαροι από  τη Μακεδονία. 1.100.000 ξεκλήρισαν οι Γερμανοϊταλοί από τα ρημαγμένα χωριά. Σ’ ένα πληθυσμό 7.500.000 είναι 500.000 οι νεκροί, μαζί και με τα θύματα του πολέμου, 180.000 αγνοούμενοι, 1.300.000 οι ξεκληρισμένοι, οι άστεγοι, οι πρόσφυγες.

Γιατί;

Διότι οι ολόμαυρες ράχες της Ελλάδος, η χώρα αυτή η φτωχή και περήφανη, έφερε κάποτε στα σπλάχνα της την Ελευθερία, επίστεψε στον άνθρωπο και στον προορισμό του, και από τότε, αιώνιος Προμηθέας, πιστή στην αποστολή της, κρατεί με θυσία φριχτή του κορμιού της, αναμμένη, ζωντανή, φλογερή, την πυρρά της Ιδέας και της Ζωής για τους ανθρώπους.

Γι΄αυτό, στη Νέα Τάξη του Χίτλερ και των άλλων, στην άμορφην αναρχία της αιώνιας Βαρβαρότητος, δεν υπάρχει θέσις για τους Έλληνες. Πρέπει να πεθάνουν όλοι, να σβήσουν από το πρόσωπο της γης. Γιατί συμβολίζουν αυτό που μισεί ο Βάρβαρος και αυτό που φοβάται διότι μαντεύει πως αυτό στο τέλος, θα τον συντίψη. Την άοπλη, την ήρεμη, την γελαστή, την ανυπόταχτη δύναμη της ψυχής. Μνημεία απαίσια της Νέας Τάξης των Βαρβάρων, μνημεία παθητικά της νίκης του Πνεύματος, υψώνουν τα περήφανα ρημάδια τους, το Δίστομο και τα Καλάβρυτα, τα χίλια πεντακόσια καμένα χωριά της Ελλάδος.»

ΠΗΓΗ: Ιστορικά του Παρνασσού

Η στυγνή τραγωδία χαραγμένη στο πρόσωπο. Μάννα, αδελφός, αδελφή, γαμπρός κι ένα ανιψάκι τριών χρονών δολοφονημένα.

Εννέα τάφοι σε ένα σπίτι του Διστόμου. Γυναίκες σιωπηλές στέκονται δίπλα τους.

Πυροβολήθηκε την ώρα που θήλαζε.Η σφαίρα διαπέρασε τον ώμο της και πέτυχε το κεφάλι του παιδιού.