Αρκετοί, νέοι κυρίως άνθρωποι, ενώ «χτίζουν» μια ζωή ή μια καριέρα στο εξωτερικό, υποχρεώνονται να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη...










Γράφει η Αγγελική Πλουμά


...και να συνεχίσουν μια δυσκολότερη ζωή λόγω ενός δυσάρεστου συμβάντος π.χ. ασθένεια δικού τους ανθρώπου. Συχνά, αυτοί οι άνθρωποι επικαλούνται την «κακή την τύχη» για την μη ευνοϊκή τροπή που πήρε η ζωή τους.

Ο Τ. έζησε αυτό το έργο αλλά από το τέλος προς την αρχή. Ο Τ. ανήκει σε κείνους τους Έλληνες που, σήμερα, διαπρέπουν στο εξωτερικό. Τα 6 τελευταία χρόνια, για παράδειγμα, είναι κοσμήτορας(dean) σε ένα γνωστό αγγλικό πανεπιστήμιο. Επί των ημερών του τόσο τα οικονομικά αποτελέσματα στο Πανεπιστήμιο (αύξησε το τζίρο από 4 εκ. λίρες σε 16 εκ. λίρες) όσο και τα αποτελέσματα σε ανθρώπινο δυναμικό (έφτιαξε δομές όπου συνέδεσε στελέχη και επιχειρηματίες σε συνταξιοδότηση με φοιτητές σε ένα ιδιότυπο αλλά αμοιβαία προσοδοφόρο mentoring) υπήρξαν εντυπωσιακά.

Συμβαίνει να γνωρίζω προσωπικά τον Τ για πάνω από δύο δεκαετίες. Προέρχεται από φτωχό τόπο, από αγροτική οικογένεια κι ήρθε στη μεγάλη πόλη, όπως πολλοί από μας, για να δώσει «χώρο και χρόνο» στο όνειρό του. Το Πανεπιστήμιο, από τότε που ήταν φοιτητής, του ταίριαζε. Έτσι, φυσική συνέχεια μετά το πτυχίο, ήρθε ένα μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων και μετά ένα διδακτορικό στην Αγγλία. Όλα έδειχναν ότι άγγιζε το όνειρό του. Είχε κλίση στην έρευνα και μεταδοτικότητα. Ιδανικό προφίλ για κάποιον νεαρό που θέλει να ακολουθήσει πανεπιστημιακή καριέρα. Χμ…ίσως όχι ακριβώς;

«Τέλειωσα το διδακτορικό μου στην Αγγλία το 1993» λέει «και ήρθα στην Ελλάδα για να κάνω το στρατιωτικό μου και να αναζητήσω στη συνέχεια, με ζήλο και μεγάλη όρεξη, μια θέση στο Πανεπιστήμιο. 



Το 1995 τελειώνοντας το στρατιωτικό άρχισα να κάνω επαφές με τους Έλληνες καθηγητές μου στο προπτυχιακό και το μεταπτυχιακό αναζητώντας τις δυνατότητες να ακολουθήσω ακαδημαϊκή καριέρα. Ξεκαθάριζα από την αρχή ότι δεν είχα «μέσον» και δεν ήμουν διατεθειμένος να κάνω ερευνητική δουλειά που θα υπέγραφε άλλος. Τα παραπάνω ήταν, για μένα, θέματα αδιαπραγμάτευτων αξιών. Έμαθα πολύ νωρίς ότι το κόστος με το οποίο θα πλήρωνα αυτές τις αξίες ήταν "κλειστές πόρτες" στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο».



Ο Τ. απογοητεύτηκε που το όνειρο του δεν θα γινόταν πραγματικότητα και αποφάσισε να αναζητήσει μια θέση στην ελληνική βιομηχανία. Αλλά … «H αναζήτηση μου διακόπηκε βίαια. Ο πατέρας μου κατέβηκε εσπευσμένα από το χωριό στην Αθήνα με σοβαρό πρόβλημα υγείας. Του χαν βρει υγρό στο πνεύμονα. Πάγωσα όλες τις αναζητήσεις μου κι αφοσιώθηκα στο πατέρα και στην αρρώστια του.»

Όποιος έχει ζήσει ανάλογες καταστάσεις, γνωρίζει καλά ότι μια από τις πιο δύσκολες δοκιμασίες για τους συγγενείς του ασθενή είναι οι ατελείωτες ώρες αναμονής στους διαδρόμους του νοσοκομείου. «Σε μια τέτοια ώρα καθώς ο νους μου περιδιάβαινε από την αρρώστια του μπαμπά στο μέλλον το δικό μου, έκανα μια κίνηση που ούτε είχα σκεφτεί προηγουμένως, ούτε είχα προσχεδιάσει. Πήγα στη γραμματεία του νοσοκομείου και ζήτησα να στείλω ένα fax. Σε μια σελίδα χαρτί είχα γράψει με το χέρι μια φράση στα αγγλικά "υπάρχει καμιά θέση στο Πανεπιστήμιο για μένα;" κι από κάτω το όνομα και το τηλέφωνό μου. Σε μια εντελώς παρορμητική, αυθόρμητη αναλαμπή την έστειλα στο καθηγητή μου στην Αγγλία που με επέβλεπε στο διδακτορικό μου και γνώριζε και εμένα και τη δουλειά μου, μην ελπίζοντας, ειλικρινά, και πολλά πράγματα». 

Η συγκυρία τα έφερε έτσι που εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή το Πανεπιστήμιο προκήρυσσε θέσεις ερευνητών επί πληρωμή, (research fellows) κι ο καθηγητής του Τ του πρότεινε να διεκδικήσει τη θέση προσφέροντας την υποστήριξή του. «Δεν μπορώ να σου εγγυηθώ ότι θα πάρεις τη θέση» του είπε «αλλά σε θεωρώ κατάλληλο. Έχεις επιστημονική επάρκεια αλλά και «στέκεσαι» καλά στην ακαδημαϊκή έδρα. Θα χαρώ να συνεργαστούμε ως συνάδελφοι, πλέον».

Ο Τ, πήρε τελικά τη θέση, αλλά δεν αρκέστηκε σ αυτήν. Από research fellow, σε 4,5 χρόνια εξελίχθηκε σε καθηγητή- πράγμα αρκετά σπάνιο για όσους γνωρίζουν τα δεδομένα στο ακαδημαϊκό κατεστημένο της Αγγλίας. Κι από κει διεκδίκησε όλο και πιο αναβαθμισμένες και καλοπληρωμένες θέσεις μέχρι που πρόσφατα έφτασε στη θέση του κοσμήτορα (dean).



«Συμπτώσεις» λέει χαμογελαστά ο ίδιος αλλά ποια από αυτές τις συμπτώσεις κινεί το χέρι ενός ανθρώπου που έχει αποφασίσει να μείνει στην Ελλάδα να στείλει ένα φαξ στον επιβλέποντα καθηγητή του, μέσα από το νοσοκομείο, για να τον ρωτήσει αν υπάρχει διαθέσιμη θέση την ίδια χρονική στιγμή που «ανοίγει» η θέση.


Αργότερα θα παραδεχθεί ότι «έπαιξε ρόλο κι η προσωπική μου στρατηγική. Αφότου έγινα καθηγητής υπήρξαν χρόνια που θα μπορούσα να βγάζω πολλά χρήματα έχοντας το ένα πόδι μου στην βιομηχανία και το άλλο στο Πανεπιστήμιο. Αλλά πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου ταγμένο στην εκπαίδευση. Ήθελα να δουλεύω στο Πανεπιστήμιο, να διδάσκω, να κάνω έρευνες, να γράφω άρθρα και να αναδεικνύω νέα ταλέντα στον επιστημονικό μου χώρο. Τότε έχασα λεφτά. Αλλά τώρα είμαι πολύ ευχαριστημένος από την απόφασή μου».

Ήταν ο Τ. τυχερός; Καπάτσος; Ιδεαλιστής; Είχε καλή στρατηγική; Ότι και να ισχύει σίγουρα επέλεξε να πάει εκεί που τον περίμενε η ευκαιρία, δούλεψε σκληρά και μεθοδικά και δέχτηκε να χάσει πράγματα (χρήματα, το υποστηρικτικό δίκτυο στην Ελλάδα) για να υπηρετήσει το όραμα και το όνειρό του.

Ευκαιρία, λένε κάποιοι, είναι το σημείο που η δουλειά, η προσπάθεια, ο κόπος συναντιέται με την τύχη. Πολλές φορές η ευκαιρία είναι παρούσα, σε περιμένει, αλλά χρειάζεται να ανοίξεις δρόμο για να την φτάσεις. Κι αυτός ο δρόμος πολλές φορές δεν είναι εύκολος. Αλλά άμα είναι ο δικός σου δρόμος σαν να αξίζει τον κόπο.

«Να πεις» μου λέει στο τέλος «ότι κι ο μπαμπάς έγινε καλά. Δεν ήταν τίποτα σοβαρό τελικά». Το είπαμε Τ μου μια και για σένα είναι σοβαρό!