Οι άνθρωποι που βρίσκονται «στο δρόμο της Πεταλούδας» ακολουθώντας τα βήματα για να ανακαλύψουν και να αναπτύξουν τις ικανότητες και τα ταλέντα τους, έχουν συνηθίσει να βιώνουν δύο διαφορετικές φάσεις...










Γράφει η Αγγελική Πλουμά

Την πρώτη την αποκαλούμε μεταφορικά «καβούκι» και αφορά στην ανίχνευση και στον μετασχηματισμό των εμποδίων δηλαδή των περιοριστικών συμπεριφορών τους και των δυσμενών συνθηκών που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν. Την επόμενη την αποκαλούμε «κουκούλι» και αφορά στην συγκέντρωση και αξιοποίηση της υποστήριξης και της βοήθειας τόσο από το εξωτερικό τους περιβάλλον όσο και από το δικό τους εσωτερικό σύστημα.

Όμως, στην πορεία, πολλές φορές διαπιστώνουν ότι αυτά που θεωρούσαν μέγιστα εμπόδια για την ανάπτυξή τους αναδεικνύονται σε ισχυρότατους παράγοντες ενδυνάμωσης και υποστήριξης.

Ένας μεγάλος πνευματικός δάσκαλος λέει ότι η φιλοσοφία που δεν βιώνεται είναι απλώς θεωρία. Όταν όμως βιωθεί από το άτομο που την υποστηρίζει, τότε μπορεί να γίνει πειστική φιλοσοφία.

Ας δούμε λοιπόν τρεις μικρές ιστορίες που παρουσιάζουν αυτό που θεωρητικά, φιλοσοφικά ή ψυχολογικά είναι εμπόδιο να μετατρέπεται σε ουσιαστική και καταλυτική βοήθεια.

1. Η γελοιοποίηση που υφίσταται ένας άνθρωπος, κυρίως στα σχολικά του χρόνια και ιδίως όταν εκφράζει έναν καλλιτεχνικό ή ιδιαίτερο ταλέντο/ικανότητα του - το λεγόμενο bullying -είναι ένας κατεξοχήν παράγοντας που μπορεί να τον αποθαρρύνει από το να ακολουθήσει αυτό που πραγματικά θέλει στη ζωή του. Αυτό είναι μια πραγματικότητα που πολλοί από μας έχουμε βιώσει «στο πετσί μας».



Ο γνωστός σχεδιαστής Jean Paul Gautier βίωσε το εμπόδιο της γελοιοποίησης με έναν τέτοιον τρόπο που τελικά αναδείχτηκε ως υποστηρικτικός παράγοντας.





«Είχα δει τα μπαλέτα Folies Bergère στην τηλεόραση και μου άρεσαν πολύ τα κορίτσια του σόου. Τα διχτυωτά καλσόν και τα φτερά ήταν σαν όνειρο για μένα. Ζωγράφισα ένα τέτοιο κορίτσι μέσα στην τάξη και το είδε ο δάσκαλος. Με σήκωσε μπροστά σε όλους, καρφίτσωσε τη ζωγραφιά στην πλάτη μου και με έκανε βόλτα σε όλο το σχολείο για να με εξευτελίσει. Το σχέδιό του όμως είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Τα παιδιά το βρήκαν υπέροχο κι εγώ συνειδητοποίησα ότι θα μπορούσα να γίνω αγαπητός μέσα απ' τη δουλειά μου.»




2. Οι προσδοκίες των γονιών, των δασκάλων, άλλων σημαντικών για εμάς ανθρώπων και η τάση μας να τις ικανοποιήσουμε είναι μία επιλογή που μπορεί να αποδειχτεί ως ένα από τα μεγάλα εμπόδια κυρίως για τους νέους. Μερικές φορές οι προσδοκίες αυτές μπορεί να εκφραστούν με ακραίες συμπεριφορές.




Δεν αποβαίνουν όμως για όλους τους νεαρούς το ίδιο αποτρεπτικές. Ο γνωστός συγγραφέας Paulo Coehlo καταγράφει στο προσωπικό του ημερολόγιο:



«Στα πολύ νεανικά μου χρόνια από το 1966-1968 οι γονείς μου με έκλεισαν σε ίδρυμα για ψυχικά ασθενείς. Οι λόγοι της εισαγωγής μου ήταν πολύ συνηθισμένοι. Ανησυχούσαν γιατί ήμουν πολύ μοναχικός, απόμακρος και συχνά εχθρικός και κατηφής. Δεν ήμουν ακριβώς τρελός, ήμουν ένας 17χρονος που ήθελε να γίνει συγγραφέας. Αλλά δεν μπορούσαν να το καταλάβουν, κανείς δεν μπορούσε να με καταλάβει. Έτσι, με κλείσανε σε ψυχιατρείο, με ταΐζανε ηρεμιστικά και πολύ συχνά μου κάνανε ηλεκτροσόκ για να με συνεφέρουν. Υποσχέθηκα στον εαυτό μου να μην τα παρατήσω και μια μέρα να γράψω γι’ αυτή μου την εμπειρία για να νοιώσουν οι νέοι άνθρωποι ότι «κάποιος τους καταλαβαίνει».

3. Η έλλειψη ενός τίτλου σπουδών που να πιστοποιεί την τεχνογνωσία έχει καταγραφεί ως σημαντική τροχοπέδη στην καριέρα πολλών.

Ο Steve Jobs, οραματιστής, δημιουργός της Apple και άνθρωπος με επιρροή σε εκατομμύρια ψυχές έκανε την επιλογή να μην τελειώσει το Πανεπιστήμιο στο οποίο φοιτούσε και να μην πάρει ποτέ το πολυπόθητο χαρτί στα χέρια του. «Δούλεψε» με γνώμονα όχι το τι θα ζητούσαν οι πιθανοί εργοδότες αλλά το τι θα του «ξεδιψούσε» την περιέργεια. Ρίσκαρε να είναι μιας πρώτης τάξεως αποτυχία. Και για ένα μεγάλο διάστημα τα κατάφερε.

Ο ίδιος στην πασίγνωστη ομιλία του στους αποφοίτους του πανεπιστημίου του Stanford λέει:«Σκέφτηκα (σσ… όταν εγκατέλειψε το κολλέγιο κι έπαιρνε μόνο προαιρετικά τα μαθήματα που του άρεσαν) ότι αυτό που μετρούσε για μένα είναι να περνάω καλά. Ένα σωρό από όσα γνώρισα ακολουθώντας τη διαίσθησή μου και προσπαθώντας να ικανοποιήσω την περιέργειά μου, αποδείχτηκαν ανεκτίμητα στο μέλλον... Χρειάζεται λοιπόν να εμπιστευτείς πως όλα τα βήματά σου, με κάποιο τρόπο σε οδηγούν στο μέλλον σου. Πρέπει να εμπιστευτείς κάτι -ή κάποιον: το ένστικτό σου, τη μοίρα, το κάρμα, τη ζωή, δεν έχει σημασία. Αυτή η άποψη ποτέ δεν με απογοήτευσε και καθόρισε τη ζωή μου. Αν μπορώ να πω κάτι είναι αυτό: μείνετε τρελαμένοι, πεινασμένοι, παθιασμένοι» 

Φυσικά αυτό το άρθρο ούτε τη γελοιοποίηση θέλει να «νομιμοποιήσει», ούτε τους γονείς να κρίνει, ούτε την παραίτηση από τις σπουδές να υποστηρίξει. Απλά επιχειρεί να δείξει την αξία της προσωπικής πορείας και του σκοπού που μπορεί να υπερκεράσει ακόμα κι εμπόδια κι εμπειρίες που παρουσιάζονται ως ανυπέρβλητες. Επίσης, δεν έχει σκοπό «να αγιοποιήσει» ανθρώπους αλλά να δείξει τη δύναμη και τη φωτιά της θέλησης όταν την πυροδοτεί ένας μεγάλος σκοπός κι ένα δυνατό ταλέντο. Και σε όσους υποστηρίζουν ότι αυτά αφορούν αυτούς τους πασίγνωστους τύπους αλλά όχι εμάς τους καθημερινούς ανθρώπους να υπενθυμίσω ότι κι αυτοί όταν έκαναν τις επιλογές τους, μας έμοιαζαν πολύ. Δεν ήταν διάσημοι κι αντιμετώπιζαν πραγματικά τραυματικές καταστάσεις. Διάλεξαν όμως να κολυμπήσουν προς την αντίθετη κατεύθυνση «του ρεύματος». Θα μπορούσαν να γκρεμοτσακιστούν. Όχι μόνο δεν συνέβη αυτό αλλά μπόρεσαν να μοιραστούν την προσωπική τους φιλοσοφία και να μας πουν μέσα από το βίωμά τους ότι αυτό που φαίνεται εμπόδιο μπορεί να γίνει και σημαντικό εφόδιο. Θα τους ακούσουμε; Αυτό πάλι είναι η δική μας επιλογή.