Όποιος βαδίζει τον δρόμο της Πεταλούδας κι έχει δεσμευτεί να αναπτύξει την ικανότητά του, αργά ή γρήγορα θα περάσει από το «στάδιο της κάμπιας» αυτό που στην ορολογία της «Πεταλούδας» λέμε «καβούκι»...






Γράφει η Αγγελική Πλουμά

Θα αναμετρηθεί, δηλαδή, τόσο με εσωτερικά εμπόδια, «τα σκληρά», τα αδιαπέραστα κομμάτια του εαυτού του π.χ. μαθημένες συμπεριφορές, περιοριστικές πεποιθήσεις, παγιωμένοι φόβοι όσο και με εξωτερικές δύσκολες συνθήκες π.χ. τη μη αποδοχή από γονείς και άλλα σημαντικά πρόσωπα, οικονομική στενότητα, έλλειψη κατάλληλων «δασκάλων» και γενικότερης υποστήριξης.

Η Αριάννα Στασινοπούλου είναι μια σημαντική γυναίκα, που η ιστορία της ταιριάζει πολύ με τα βήματα της Πεταλούδας και κατέληξε σε ένα σχετικό με αυτούς τους περιορισμούς, συμπέρασμα που μου φαίνεται πολύ εύστοχο. Δύο είναι οι κυρίαρχες πεποιθήσεις που μας εμποδίζουν, ειδικά τις γυναίκες, να πραγματοποιήσουμε τα όνειρά μας: η αυτο-αμφισβήτηση κι ο φόβος για τη γνώμη και την έγκριση των άλλων.

Η Αριάννα Huffington- Στασινοπούλου ζούσε την εφηβεία της στην Ελλάδα του 60. Ήταν μόλις 13 ετών όταν ξεφύλλιζε ένα περιοδικό της εποχής και ξαφνικά «κόλλησε». Είδε, σε μια φωτογραφία το Πανεπιστήμιο του Cambridge και είπε δυνατά: «εκεί θέλω να σπουδάσω». Εξακολούθησε να το λέει και τις επόμενες ημέρες προκαλώντας το γέλιο και την επίκριση όλων. Των φίλων, του πατέρα της... Αυτό που ήθελε δεν θα γινόταν ποτέ. Ήταν κορίτσι, δεν ήταν από πλούσια οικογένεια, το πανεπιστήμιο ήταν ακριβό, οι προϋποθέσεις εισαγωγής ήταν πολλές - και δεν πληρούσε σχεδόν καμμία - και επιπλέον δεν ήξερε κανέναν εκεί. Δε θα τα κατάφερνε, όλοι το πίστευαν. Όλοι εκτός από την ίδια. Και κάποιον ακόμα.

«Μπορείς να στοχεύσεις στ' αστέρια» της είπε. «Αλλά, κι αν δε φτάσεις εκεί, εγώ το ίδιο πολύ θα σ' αγαπάω. Ας το προσπαθήσουμε». Έκανε μια μικρή έρευνα και βρήκε ότι η Αριάννα θα μπορούσε να διεκδικήσει μια καλή υποτροφία. Στη συνέχεια βρέθηκαν σχεδόν μπροστά τους, από τύχη, κάποια οικονομικά εισιτήρια για Αγγλία. Η πτήση για Λονδίνο τους φάνηκε αιώνας και σε όλο το διάστημα της παραμονής τους η φημισμένη εγγλέζικη βροχή δεν έπαψε ούτε λεπτό. Η Αριάννα κι η μαμά της έφτασαν μέχρι το Cambridge αλλά δεν πέρασαν την πόρτα του Πανεπιστημίου, ούτε συνάντησαν κανέναν εκεί. Έκαναν βόλτες, συζητούσαν και μοιραζόταν το όνειρό τους για το πώς θα 'τανε όταν η Αριάννα περνούσε τις πύλες του Πανεπιστημίου. Αυτό δηλαδή που αργότερα θα μάθαιναν ότι το λέμε «δημιουργικό οραματισμό». Η επιθυμία έγινε βεβαιότητα, η υποτροφία κερδήθηκε και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Σήμερα, η Αριάννα είναι πετυχημένη συγγραφέας περίπου 11 βιβλίων που τα περισσότερα αφορούν την πολιτική και τον πολιτισμό. Το blog της είναι ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα στο κόσμο. Η ίδια μπήκε το 2006 στη περίφημη λίστα του Time με τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή στο κόσμο.

«Δυο, νομίζω, ότι είναι τα πραγματικά εμπόδια για να πετύχουμε τα όνειρά μας.» λέει. «Το ότι αμφισβητούμε τον εαυτό μας και ότι φοβόμαστε πολύ τη γνώμη και τη μη έγκριση των άλλων. Αυτό είναι αλήθεια ιδιαίτερα για τις γυναίκες. Ακόμα με εκπλήσσει πολύ. Ζητάω από γυναίκες ακόμα κι από γνωστές συγγραφείς να γράψουν στο blog μου και συναντώ δυσπιστία προς τις ίδιες τις ικανότητες τους, μια έλλειψη εμπιστοσύνης σαν αυτό που θέλουν να πουν να μην αξίζει να ακουστεί. Νομίζω ότι τις περισσότερες φορές σταματάμε να προσπαθούμε γιατί δε θέλουμε να διακινδυνεύσουμε, να ρισκάρουμε. Και διστάζουμε να ρισκάρουμε γιατί δίνουμε μεγάλη σημασία στη γνώμη και την έγκριση των άλλων».



Από την δουλειά μου με τους ανθρώπους που βαδίζουν στον δρόμο της Πεταλούδας, στον δρόμο της ανίχνευσης και αξιοποίησης των ταλέντων διαπίστωσα ότι τα παραπάνω, η αυτοαμφισβήτηση και η ανάγκη για την έγκριση των άλλων, είναι κυρίαρχα όχι μόνο στις γυναίκες αλλά και στους άντρες.

Επίσης, τα παραπάνω περιλαμβάνονται σε ένα μεγάλο φάσμα εμποδίων κάτω από το θέμα «φόβος». Φόβος που έχει διάφορες μορφές. Φόβος ότι δεν θα καταφέρω να βρώ αυτό που μου ταιριάζει αλλά και φόβος ότι θα τα καταφέρω και φόβος της ευθύνης που αυτή η γνώση συνεπάγεται. Φόβος ότι θα χάσω σημαντικούς ανθρώπους που είναι δίπλα μου αλλά και φόβος να ανοιχτώ σε καινούργιους ανθρώπους που θα με βοηθήσουν στον σκοπό μου μου. Φόβος να αποτύχω αλλά και φόβος να επιτύχω γιατί τότε χρειάζεται να αλλάξω όλη την αντίληψή μου για τη ζωή.

Τι κάνουμε λοιπόν όταν εμφανίζεται ο φόβος κι η ανασφάλεια για την έγκριση των άλλων; Που να βρούμε το κουράγιο να τα αντιμετωπίσουμε, τη δύναμη να αντιτάξουμε το δικό μας όνειρο απέναντι στην σύμβαση των πολλών; Ένα πράγμα που μπορούμε να κάνουμε είναι ότι έκανε η Αριάννα με την μαμά της. Εστιάζουμε στο όνειρο, στην δυνατότητα, στη λύση κι όχι στο εμπόδιο. Κι όχι μόνο εστιάζουμε αλλά δημιουργούμε και την εικόνα του. Οραματιζόμαστε πως θα ναι όταν τα 'χουμε καταφέρει, ψάχνουμε κι οπτικοποιούμε την λύση «στο νου μας». Ο εγκέφαλος μας, είτε η «εικόνα» βρίσκεται στην υλική πραγματικότητα , είτε απλά την οραματιζόμαστε, ενεργοποιεί τα ίδια νευρικά δίκτυα. Στο μυαλό η μόνη ταινία που προβάλλεται είναι αυτή που ήδη έχουμε «δει». Αν δεν έχουμε «δει» ποτέ τη λύση, αν δεν την έχουμε οπτικοποιήσει πρωτύτερα, ο εγκέφαλος δεν την αναγνωρίζει ακόμα κι αν την συναντήσει στην υλική πραγματικότητα. Μπορεί έτσι να λαμβάνουμε πληροφορίες κι εικόνες που να μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στα όνειρά μας και να τις απορρίπτουμε γιατί δεν τις συνδέουμε. Βλέπουμε μόνο ότι είναι πιθανό για το μυαλό μας κι ότι μπορούμε να συνδέσουμε με κάτι που μας είναι ήδη, με κάποιο τρόπο, γνωστό.



Ένα όνειρο μας μοιάζει με ταξίδι σε μια νέα, άγνωστη χώρα. Είναι καλό να προετοιμαζόμαστε γι αυτό το ταξίδι. Στη πορεία της ζωής μας να μαζεύουμε πληροφορίες γι αυτή την χώρα, πως είναι, τι τοπία έχει, τι ιδιαιτερότητες, ποιους θέλουμε να συναντήσουμε εκεί και έτσι, ακόμα κι αν δεν έχουμε φτάσει σε αυτή τη χώρα, να μας είναι οικεία. Κατ` αυτόν τον τρόπο, όταν ξαφνικά μας παρουσιαστεί μια ευκαιρία για να πάμε εκεί, αυτός ο τόπος δεν μας είναι πια άγνωστος, τον αναγνωρίζουμε γιατί ήδη τον έχουμε «περπατήσει» με το νου μας.

Τα λέει καλύτερα εκείνος ο παλιός μύθος με το μάγο και τους Ινδιάνους. «Όταν οι Ινδιάνοι της Αμερικής κοίταζαν τα καράβια του Κολόμβου να πλησιάζουν δεν μπορούσαν να τα δουν γιατί δεν είχαν ξαναδεί κάτι παρόμοιο. Κανένας από τους ιθαγενείς δεν ήταν σε θέση να δει τα πλοία. Αν και υπήρχαν στον ορίζοντα δε μπορούσαν να τα δουν γιατί δεν είχαν προηγούμενη γνώση ανάλογων πλοίων. Ο μάγος πρόσεξε κάποια κύματα στον ωκεανό αλλά δεν έβλεπε τίποτα στην επιφάνεια και αναρωτήθηκε τι συμβαίνει. Κάθε μέρα παρατηρούσε επίμονα τον ορίζοντα, ώσπου ύστερα από καιρό κατάφερε να δει τα πλοία. Και τότε πια ενημέρωσε τους άλλους για την ύπαρξή τους. Κι επειδή τον εμπιστεύονταν, ξαφνικά, όλοι είδαν τα πλοία»

Μέσα μας υπάρχει ένας ιθαγενής και ένας μάγος. Ο ιθαγενής δεν βλέπει τη λύση, ο μάγος την βλέπει. Τον μάγο, άλλοι τον λένε ανώτερο εαυτό, άλλοι κίνητρο αυτογνωσίας, άλλοι εξωτερική βοήθεια (θεραπευτή, δάσκαλο κλπ). Ο μάγος αντιλαμβάνεται , νοιώθει κάτι που στην αρχή μπορεί να ναι ανεπαίσθητο σαν το κύμα στον ωκεανό. Η πληροφορία αυτή μοιάζει με τη πληροφορία που έρχεται από βαθιά μέσα μας από το υποσυνείδητο ή την «αρχαία» γνώση, όπως θέλετε πείτε το. Το γεγονός ότι δεν μπορεί κανείς να το συνδέσει άμεσα με κάτι που γνωρίζει «συνειδητά», μπορεί να τον οδηγήσει στο να την απορρίψει, να την αγνοήσει, ακριβώς όπως οι ιθαγενείς τα πλοία. Αν όμως έχουμε ήδη δώσει μορφή και εικόνα σε αυτή την πληροφορία - λύση και συνεχίζουμε να 'χουμε καρφωμένο το βλέμμα μας σ` αυτό το κύμα, τότε μπορεί να αναδυθεί και η μορφή του πλοίου, της λύσης στα όνειρά μας. Και κάπως έτσι μπορούμε, κάθε φορά να γινόμαστε «οι μάγοι» του εαυτού μας, «οι μάγοι» με το δώρο της πλοήγησης προς το όνειρό μας.

Πηγές : 1. Zωή : Οδηγίες Χρήσεως H. Jackson, Bronr, Jr , εκδόσεις ΦΥΤΡΑΚΗΣ 2. What the beep do we know- Discovering the Endless Possibilities for Altering Your Everyday Reality by William Arntz, Betsy Chasse, Mark Vicente, HCI; Mti edition 3. The element : How finding your passion changes everything, by Ken Robinson, Lou Aronica, Penguin Books 4. «Με τον τρόπο της Πεταλούδας», Α. Πλουμά (υπό δημοσίευση)