Τον Χάρη Βορκά τον γνωρίζω αρκετά χρόνια και όχι μόνον μέσω της πασίγνωστης τηλεοπτικής σειράς του Mega «Δέκα Λεπτά Κήρυγμα» που τον κυνηγάει ακόμη, επισκιάζοντας ίσως κάποιες συνεργασίες κυρίως στο Θέατρο που είναι αρκετά επιτυχημένες και σίγουρα περισσότερο σημαντικές αν και «αθόρυβες» στο ευρύ κοινό. Ο ίδιος βέβαια δεν το βλέπει έτσι. «Ναι, με κυνηγάει… ευτυχώς! Εγώ δεν είμαι από αυτούς που αποτάσσουνε το παρελθόν τους γιατί όλοι από κάπου ξεκινήσαμε και έτσι μας μαθαίνει ο κόσμος. Είναι καλό. Όλοι ψάχνουμε κάποιον τρόπο να μας μάθει ο κόσμος. Μετά λέμε: αχ γιατί με έμαθε;» Εντάξει, δεν μπορώ να πω ότι έχει άδικο. Έδρασε στην χρυσή εποχή της τηλεόρασης και όπως ο ίδιος αναφέρει: «… έκανα επιτυχία λίγο πριν την καταστροφή».

Ο Χάρης Βορκάς έχει πολύ σημαντικές σπουδές στο βιογραφικό του και πολύ καλές συνεργασίες. Όχι νομικές, όπως ενδεχομένως να ήθελε η μητέρα του που οραματίζονταν σπουδές στην Οξφόρδη, αλλά πολύ ουσιαστικές και πολύτιμες για τον ίδιον και όχι μόνον. 

Ο Βορκάς δεν είναι από τους ηθοποιούς που διαχωρίζουν τον πολιτισμό σε εμπορικό και μη. «Στην Ελλάδα ενώ όλοι θέλουμε τα χρήματα, παράλληλα νιώθουμε και μια ενοχή απέναντι στο χρήμα», μου λέει. Παράλογο; Συνεχίζει: «Είχε πει κάποτε η Βουγιουκλάκη την οποία λατρεύω, όχι γιατί ήταν καλή ηθοποιός, ήταν μια φιλοσοφία καριέρας, ένα φαινόμενο –εκείνη βέβαια δεν ήθελε να λέγεται φαινόμενο γιατί το φαινόμενο είναι παροδικό- η Βουγιουκλάκη ήταν σημείο αναφοράς για την Ελλάδα. Λοιπόν, έλεγε: Τα τελευταία χρόνια όλοι θέλουμε να ζούμε δυτικά με ηλεκτρονικά, με πολυτέλεια, στην τέχνη όμως προσπαθούμε να επιβάλλουμε μία μιζέρια με την επίφαση της κουλτούρας. Γι’ αυτό η τέχνη στην Ελλάδα έχει μαραζώσει. Αυτό το είπε πριν από 21 χρόνια. Πρόσεξε πόσο σοφά το διατύπωσε τότε που υπήρχε και άλλου είδους ευμάρεια. Ο κόσμος ηλιθιωδώς έχει διαχωρίσει την ποιότητα από την εμπορικότητα. Και σε ρωτώ: υπάρχουν πιο εμπορικοί συγγραφείς από τους αρχαίους τραγικούς; Όχι». 

Ιδιοκτήτης του Θεάτρου Ορφέα (πρώην Χατζηχρήστου), παραγωγός, σκηνοθετεί αλλά και παίζει. «Πάνω απ’ όλα είμαι ηθοποιός» με διακόπτει όταν πάω να τον ρωτήσω… «μα πως»;

Για τον Βορκά δεν υπάρχει το «μα πως;». Για τον Βορκά, όταν θέλει κάποιος, όλα γίνονται. «Στο εξωτερικό ένας καλλιτέχνης πρέπει να μπορεί να κάνει τα πάντα: θέατρο, παρουσίαση, χορό, βαριετέ, τα πάντα. Από το καθένα κερδίζεις κάτι διαφορετικό και το ένα βοηθάει το άλλο. Εγώ μια ζωή έμαθα να συλλέγω εμπειρίες τις οποίες μετασχηματίζω και πάνω στην δουλειά μου. Άσχετες ή σχετικές. Δε θα μπορούσα, όμως, ποτέ να είμαι δημοσιογράφος».

-Γιατί;

«Γιατί ντρέπομαι να είμαι πιεστικός. Ρεπόρτερ δεν θα μπορούσα να είμαι, να κυνηγάω κάποιον να μου μιλήσει, να με αγνοεί κι εγώ να επιμένω. Όχι αυτό δε μπορώ να το κάνω. Είναι σκληρό πράγμα το ρεπορτάζ».

-Πιο δύσκολο από το να είσαι ηθοποιός;

«Πιο άχαρο νομίζω, γιατί το Θέατρο είναι πολύ σκληρό, αλλά έχει άλλες χάρες το Θέατρο. Όλα έχουν και χάρες και πίκρες τι συζητάμε»;

Φέτος ανεβάζει για δεύτερη χρονιά την Παναγία των Παρισίων με πρωταγωνιστές τους Κώστα Καζάκο και Μαρία Κορινθίου, ενώ στο σανίδι ανεβαίνει και η Μαρία Ιωαννίδου.

Μια δεύτερη παιδική παράσταση ο Μάγος του Οζ και η ανατρεπτική εκδοχή της Σοφίας Βέμπο σε ένα αφιέρωμα, δικής του σκηνοθεσίας με την Κατερίνα Ρανιέρη να πρωταγωνιστεί στον ρόλο. Παρακολούθησα τις πρόβες. Ήμουν πολύ διστακτική για την Ρενιέρη γιατί απλά δεν την γνώριζα. Την άκουσα. Η γυναίκα ήταν εκπληκτική!

-Γιατί την Βέμπο;

«Γιατί η Βέμπο ήταν ένας μύθος για την Ελλάδα. Η ποιότητα της είναι δεδομένη, η εμπορικότητα της είναι δεδομένη. Είναι ένα σημείο αναφοράς και ηθικά για τον ελληνισμό».

Ο Ορφέας βρίσκεται στην γνωστή πια Στοά Χατζηχρήστου στο κέντρο της Αθήνας. Στην Ιπποκράτους βρίσκονται αρκετά θέατρα. Με το που ξεκίνησε η θεατρική περίοδος παρατήρησα κάτι ενδιαφέρον: ο κόσμος πηγαίνει θέατρο. «Μα πάντα το θέατρο, σε περιόδους κρίσης ανθούσε», μου λέει ο Χάρης.

-Η κρίση δίνει ευκαιρία στον πολιτισμό;

«Δίνει ευκαιρία στους ανθρώπους να επιστρέψουν στον πολιτισμό ως διέξοδο; «Απερίφραστα ναι. Δες πολύ απλά τις θεατρικές παραγωγές φέτος. Εάν δεις τις παραστάσεις που γίνονται, ενώ είναι κρίση, ενώ είναι πιο ακριβές, πιο μεγάλες, περισσότερο φροντισμένες και σε έργα ρεπερτορίου. Ο κόσμος σε καιρό κρίσης επιστρέφει σε κάτι το οποίο είναι σημείο αναφοράς ως ποιότητα, ως παράδοση, ως μέγεθος κλασσικό, για να αποκτήσει άμυνες. Βλέπω έργα τα οποία πριν από τέσσερα χρόνια δεν θα ανέβαιναν και τα βλέπω τώρα να ανεβαίνουν που ο κόσμος έχει τάση συρρίκνωσης. Ναι, σε τέτοιες εποχές ο κόσμος έχει ανάγκη αναπροσαρμογής αξιών, επαναδιαπραγμάτευσης και αναδρομής σε κάτι σταθερό. Το έχει ανάγκη».

-Από το Θέατρο έχεις κακές εμπειρίες; «Όχι, η μόνη δύσκολη φάση ήταν όταν δεν είχα δουλειά. Όμως, πιστεύω ότι όλα είναι γραμμένα. Μετά το Δέκα Λεπτά Κήρυγμα που έπαιξα και τον θρίαμβο που έκανε, οι προτάσεις σταμάτησαν».

-Για πόσο διάστημα αυτό;

«Τα τελευταία έξι με επτά χρόνια». 

-Και πως πέρασαν αυτά τα χρόνια;

«Πέρασα χονδρικά ένα διάστημα τεσσάρων με πέντε ετών, με κάποιες εξαιρέσεις, που δεν είχα αυτό που λέμε δουλειά συνεχόμενη ή ανοδική πορεία. Μου είχε στοιχίσει. Δεν καταλάβαινα τι γινόταν: εγώ κάνω κάποιο λάθος; Ήξερα και ξέρω ότι τα κυκλώματα υπήρχαν και υπάρχουν, αλλά δε μπορούμε να επικαλούμαστε συνέχεια τα κυκλώματα. Παντού υπάρχουν τα κυκλώματα, είναι και οι κακές συμπτώσεις, είναι κάποιες επιλογές πιο αυστηρές. Όμως… επειδή από το σπίτι μου είχα υποστήριξη, δεν κυνηγούσα το μεροκάματο ώστε να κάνω οτιδήποτε για να υπάρχω στην δουλειά, ήθελα να υπάρχω όπως εγώ ήθελα και πάλεψα σε δύο τρία πράγματα που με ενδιέφεραν, αλλά δεν προχώρησαν. Εκ των υστέρων καλώς έγινε ότι έγινε ή δεν έγινε και προς το τελείωμα αυτής της φάσης που δεν είχα καθόλου δουλειά, ούτε στο θέατρο, ούτε στην τηλεόραση, κυριολεκτικά από το πουθενά βρίσκομαι με Θέατρο. Γνωρίζω τον Τάκη τον Μπαγιάτη που έχει το Θέατρο Ορφέας, πρώην Χατζηχρήστου, μέσω της Κατερίνας Διδασκάλου, λέμε να κάνουμε μια συνεργασία γιατί ήθελα πάντα να κάνω μια σκηνοθεσία, η σκηνοθεσία έφερε την παραγωγή σε κάποιες μέρες και ξαφνικά πήρα όλο το Θέατρο, βρέθηκα σε ένα μήνα μέσα πριν από περίπου δυόμιση χρόνια να είμαι παραγωγός, σκηνοθέτης και πια να κάνω παιχνίδι εγώ».

-Υπάρχει κάτι που να σε φοβίζει;

«Πιστεύω στη μοίρα, πιστεύω ότι όλα είναι γραμμένα. Ακόμη και η ελεύθερη βούληση είναι όπως λένε στο Πανεπιστήμιο: κατ’ επιλογήν υποχρεωτικά. Είσαι υποχρεωμένος να επιλέξεις. Αν κρίνω από τον εαυτό μου στην δουλειά, νομίζω ότι όλα έγιναν σοφά. Ό,τι έκανα ή δεν έκανα, είχε καλό αποτέλεσμα. Έτυχαν προτάσεις που τις απέρριψα, μετά μετάνιωσα, κι έλεγα ρε γαμώτο έμεινα πάλι χωρίς δουλειά, γιατί να το απορρίψω; Τελικά είδα στην πορεία πόσο κακό θα μου έκανε αν ήταν αυτό. Το καλοκαίρι που γνώρισα τον Τάκη και έγινε η συνεργασία με το Θέατρο και φτάσαμε τώρα να κάνουμε συμβόλαιο, είχα μία πρόταση να συνεργαστώ με το Εθνικό Θέατρο και την Λυσιστράτη σε περιοδεία. Με κάλεσε ο Γιάννης Κακλέας. Τότε είχα την μέση μου. Πήγα να με ξαναδεί σχεδόν παράλυτος και το πρόβλημα με τη μέση μου, στάθηκε ανασταλτικός παράγοντας. Μου λέει: δεν ξέρω αν μπορέσεις να βγάλεις την περιοδεία. Ήταν η μόνη φορά που είπα: για να μην κάτσει και αυτή η δουλειά, κάποιος λόγος θα υπάρχει. Μέσα σε δέκα μέρες γίνεται αυτό με το Θέατρο. Αν ήμουν σε περιοδεία ως ηθοποιός, δεν θα μπορούσα να κάνω τίποτα. Πιστεύω στο πεπρωμένο, στην ειμαρμένη, πιστεύω στον Θεό πολύ. Αν με φοβίζει κάτι; Ο θάνατος, αλλά περισσότερο απ’ όλα με φοβίζει η μοναξιά της οποίας ο θάνατος είναι μία ακραία της μορφή. Έχω συμβιβαστεί με την μοναξιά, την έχω κάνει φιλενάδα μου. Γνωρίζω ότι η μοναξιά είναι το πετρωμένο του ανθρώπου, λέω έτσι είσαι; Θα σε κερδίσω. Είναι μέρος της τραγικής μοίρας του ανθρώπου. Ειδικά για έναν καλλιτέχνη, η μοναξιά είναι σύμφυτη με το DNA του. Είπα: αφού η μοναξιά θα είναι η παρέα μου από δω και πέρα, θα βρω τρόπο να ευχαριστηθώ την συμβίωση μαζί της. Και νομίζω ότι τα κατάφερα. Υπάρχουν φυσικά στιγμές που η μοναξιά με πονάει, με στεναχωρεί αλλά δεν πανικοβάλλομαι πια. Είναι στιγμές που την αποζητώ κιόλας, έχω μάθει να ζω μόνος μου… Όσο είμαι στο Θέατρο μόνος δεν νιώθω. Αλλά ξέρω ότι είμαστε μόνοι, τι να λέμε τώρα, μαλακίες θα λέμε; Αυτή είναι η αλήθεια».

Ο Βορκάς έχει έναν χειμαρρώδη λόγο. Μιλά και σε ταξιδεύει προς τα πίσω, στην χρυσή εποχή του… Κηρύγματος. Λες και δεν μεγάλωσε ποτέ. Κολλάει στην ερώτηση και επανάρχεται.

«Γεωργία ξέρεις τι με φοβίζει; Η φθορά όχι μόνον η σαρκική, η φθορά του χαρακτήρα, του ήθους. Ξέρεις, στη δουλειά μας είναι πολύ εύκολο να υποστεί κάποιος άνθρωπος φθορά. Είναι τέτοιο το είδος της δουλειάς, οι ταχύτητες, οι εναλλαγές, οι πειρασμοί, ο ανταγωνισμός… αν δεν έχεις από το σπίτι σου, και σ’ αυτό υπερηφανεύομαι γιατί από το σπίτι μου έχω πολύ γερές αποσκευές και αντοχής και ήθους, υπομονής, ψυχραιμίας –τα έμαθα αυτά και στο Θέατρο- εάν δεν έχεις τέτοιες αποσκευές, μπορεί στην πορεία να διαλυθείς».

Θέλω να τον ρωτήσει αν τον φοβίζει η οικονομική κρίση. Αλλά πως μπορώ να ρωτήσω έναν άνθρωπο που έχει φάει στη μούρη του την κρίση πριν αυτή σκάσει; Μετά σκέφτομαι ότι ως άνεργος ο Χάρης είχε ένα «μαξιλαράκι» επιβίωσης, την οικογένεια του, όπως άλλωστε συμβαίνει πια με τους περισσότερους από εμάς. Αναθεωρώ και τον ρωτώ.

-Η κατάσταση που ζούμε σε φοβίζει;

«Κοίτα εγώ μέσα στην κρίση απέκτησα μια ευκαιρία. Στην κρίση μέσα εγώ ξεκίνησα να δρω. Η κρίση γεννά ευκαιρίες, αν το πάρουμε στο επιχειρηματικό, γιατί εγώ είμαι πια και επιχειρηματίας και κακά τα ψέματα πρέπει και ως τέτοιος να λειτουργώ και να σκέφτομαι. Η κρίση δημιουργεί καταστροφές και κινδύνους, αλλά δημιουργεί και ευκαιρία. Αν πάρεις ρίσκο έχοντας κάποιες δικλείδες ασφαλείας μπορεί μια ευκαιρία που θα σου παρουσιαστεί στην κρίση να αποδειχθεί μοιραία με την καλή έννοια για το υπόλοιπο της ζωής».